İLAVE İSTİHDAM TEŞVİKİ NEDİR
6111 sayılı yasa ile işyerinde ortalama sigortalı sayısına ek olarak alınan ve belli kriterleri taşıyan bir sigortalı için SGK primi işveren payının tamamı (% 20.5 / % 34,5) devlet tarafından karşılanmaktadır. İşyerlerinin %85 i, şartları uyduğu halde, uygulamanın karmaşıklığı ve hatalı bildirimler nedeniyle 5 puanlık indiriminde iptal edilmesi şeklindeki cezai yaptırımları nedeniyle işsizlik sigortası fonundan karşılanan SGK nın en büyük prim teşvikinden YARARLANMAMAKTADIRLAR.
İşyerleri, uygulaması çok basit olan 5 puanlık prim teşviki veya sadece asgari ücret üzerinden 6 puanlık bölgesel prim teşviki gibi indirimlerden çok yaygın bir şekilde yararlanmakta iken, “işyeri ortalamasına ilave istihdam, genç ve kadın istihdamı, işsiz ve işkur kaydı olanların istihdamı, nitelikli işgücü istihdamı” gibi birçok teşvikin 2011/Mart Ayında birleştirilmesinden oluşturulmuş ve uygulaması oldukça karmaşık olan 6111 sayılı Teşvikten büyük çoğunlukla yararlanamamaktadırlar. Bir çalışan için ödenecek toplam primin yaklaşık % 60 ına tekabül eden ve İŞKUR işsizlik sigortası fonundan karşılanan bu teşvik, ilgili Yasalar ile 2015 yılı sonunda sona erecek şekilde düzenlenmiş iken daha sonra 2020 yılı sonuna kadar uzatılmış olup bu tarihten sonra da devam ettirileceğine kesin gözüyle bakılmaktadır.
İŞYERLERİNİN 6111 SAYILI TEŞVİKTEN YARARLANMALARI NASIL SAĞLANABİLİR?
Diğer prim teşvikleri işyerinin prim borcu olmaması, belli bir bölgede veya sektörde faaliyet göstermesi gibi anlaşılması ve uygulaması kolay bir şekilde düzenlenmiş iken, 6111 sayılı teşvik 2011/Mart Ayı öncesinde var olan birçok teşvikin birleştirilmesiyle oluşturulduğundan uygulaması oldukça karmaşık bir yapıya sahiptir. İşçinin kendisine ait şartları taşıması, mesleği ve eğitim belgelerinin bilinmesi, bu kişilerin SGK nın sisteminden onaylanması, ilk işe girdiği tarihteki işyerindeki çalışan sayısı, daha sonraki aylardaki çalışan sayılarındaki değişim gibi bir çok faktörün her ay bilinmesi ve takip edilmesi gerekmektedir. İşyerlerinin muhasebe ve insan kaynakları birimlerinin rutin işlerine ilave ayrı bir mevzuat bilgisi ve tecrübesi ihtiyacının yanı sıra rutinde de hatırı sayılır bir iş yükü getirmekte, işyerlerinin söz konusu birimlerinde çalışan personeli ile bu işin yapılmasını zorlaştırmaktadır. Diğer yandan yanlışlık yapılması halinde o işçinin yanlışlık yapılan aya ait 6111 teşvikinin yanı sıra ceza olarak 5 puanlık indirimi de kaybedilmektedir. O nedenle işyerlerinde bu teşvik genelde uygulanmamakta, bu durum da genelde işyeri sahiplerince bilinmemektedir.
Bu teşvikten yararlanılabilmesi için işyeri çalışanlarının ilk işe girişinden itibaren genel bilgilerinin takip edilerek her ay SGK ya yapılacak bildirimler sırasında 6111 sayılı teşvik kapsamına girip-girmediğinin tespiti gerekmektedir. Çünkü mevzuatı gereği bir işçi bir ay teşvik kapsamına girebilmekte iken bir sonraki ay giremeyebilmektedir. İşyeri çalışanlarının tek tek takip edilerek kimlerin bu teşvik şartlarını sağladığının işverence belirlenip SGK ya aylık bildirge verme sırasında iletmesi gerekmektedir. SGK ise bu listenin doğruluğunu bu aşamada kontrol etmemekte/edememekte, ancak bildirim süresi sona erdikten sonra hatalı beyan kontrolü yapılmasını sağlayabilmektedir. Dolayısıyla hatalı beyanlar sonradan görüldüğünden 5 puanlık teşvik hakkının kaybına neden olmaktadır. 6111 teşvik kapsamına giren her işçi için SGK 365 TL den başlayıp ücretine göre 2.733 TL ye kadar prim desteği (indirim) sağlamaktadır. Normalde ise bu işçi için işverenin borcu olmayacağından 89 TL ile 666 TL arasında bir indirim almaktadır. Net olarak kapsama girecek bir işçi için bir ayda 275 TL ile 2.066 TL arasında indirim alabilmektedir. SGK priminin % 60’ı devlet tarafından teşvik edilmesine rağmen karmaşık yapısı ve zorlukları nedeniyle insan kaynakları birimlerince destek almadan uygulanamayan bu işlem ile ilgili işverenlere yardımcı olmak amacıyla firmamız bu alanda özel olarak uzmanlaşmış, hatta teknolojiden maksimum düzeyde yararlanmak suretiyle bu konuya özel ve SGK sistemiyle entegre çalışan yazılımı geliştirmiş ve bir çok firma ile uzun zamandan beri çalışmış olması nedeniyle önemli bir tecrübe ve birikim kazanmıştır. Bu yazılım sayesinde çok daha az bir insan gücü ile ve hatasız olarak her ay yapılması gereken teşvik çalışmaları hızlı bir şekilde sonuçlandırılmaktadır.
GEÇMİŞ PRİM TEŞVİKLERİ ALINABİLİYOR MU?
Herhangi bir nedenle bugüne kadar yararlanılamamış olan geriye dönük teşvikler, kural olarak SGK’dan alınabilmektedir. Teşviklerin uygulanmasını düzenleyen yasalarda buna bir engel konulmadığı için SGK da yasaya uygun olarak bunu ödemekteyken 18 Mart 2015 tarihinde SGK’nın bir genelgesi ile bunun önüne geçilmiştir. İşverenlerin 18 Mart 2015 öncesi müracaatı varsa, işlemi henüz tamamlanmamış olsa dahi yersiz ödemiş olduğu primleri geri ödemiştir. Günümüzde ise bu talepler reddedilmekte, bu ret işlemine ilişkin İş Mahkemelerinde dava açmak suretiyle yersiz ödenen primler geri alınabilmektedir. Bu konuda Yargıtayca da onaylanmış birçok emsal yargı kararları oluşmuştur. Çünkü geçmiş dönem alacaklarını engelleyen hiçbir yasal düzenleme bulunmamaktadır. Nitekim diğer teşviklerde SGK eski uygulamasına devam ederek geçmiş dönem teşviklerini ödemektedir. Konunun çözümlenmesi amacıyla Bakanlar Kurulu imzası ile TBMM bir kanun teklifi sunulmuş olup teklifin yasalaşması durumunda, işverenler SGK ya ne zaman müracaat etmişlerse bu tarihten önceki 6 aylık süreye ait teşviklerini alabileceklerdir.