Wykres czyli podstawowe narzędzie analizy technicznej

Jak to ujął John J. Murphy, analiza techniczna to „badanie zachowań rynku, przede wszystkim przy użyciu wykresów, którego celem jest przewidywanie przyszłych trendów cenowych”. Metody i narzędzia AT charakteryzują się znaczną uniwersalnością, dzięki czemu wykorzystywane są na różnych interwałach czasowych oraz rynkach (giełdowym, walutowym, surowcowym, terminowym). Analiza techniczna nie jest jednak homogeniczna. W ramach AT mamy do czynienia z różnorodnymi metodami i narzędziami, które mają służyć ocenie sytuacji rynkowej. Do najbardziej popularnych narzędzi AT należą m.in. wykresy, wskaźniki i oscylatory, trendy, teoria Dowa i fal Eliota, analiza Ganna czy Fibonacciego, choć poszczególne narzędzia bardzo różnią się od siebie. Część traderów specjalizuje się w jednym lub dwóch wybranych a inni stosują jednocześnie kilka lub kilkanaście. Są też tacy, którzy samodzielnie konstruują własne wskaźniki a część analityków nie używa jakichkolwiek i wnioski wyciąga jedynie na podstawie „czystego” wykresu. Dla wszystkich jednak wspólnym mianownikiem jest wykres cenowy.

Wykresy cenowe mogą występować w różnej formie. Najpopularniejsze są trzy rodzaje:

Wykres liniowy, który stanowi zwykła, prosta linia łącząca ceny z wybranego okresu (tygodnie, dni, godziny etc.). Zwykle są to ceny zamknięcia, choć niektóre aplikacje umożliwiają zmianę tego ustawienia. Obecnie właściwie nikt nie wykorzystuje wykresów liniowych do analizy sytuacji rynkowej z powodu niewystarczającej ilości danych przez nie dostarczanych.

Wykres słupkowy (niekiedy nazywany histogramem) ma postać pionowo zorientowanych odcinków/prostokątów, które pokazują cenę otwarcia i zamknięcia oraz cenę maksymalną i minimalną w danym okresie.

Każdy słupek przedstawia (dla danego interwału) cenę otwarcia (co) w postaci poziomej kreski z lewej strony słupka a cenę zamknięcia (cz) jako pozioma kreskę z prawej strony. Szczyt słupka to cena maksymalna (max.) a jego dolny koniec to cena minimalna (min.).

Zasadniczo można wyróżnić trzy rodzaje słupków:

Słupek wskazujący wzrost ceny w danym interwale, gdzie cena otwarcia zlokalizowana jest w pobliżu ceny minimalnej a cena zamknięcia niedaleko ceny maksymalnej.

Słupek wskazujący spadek ceny w danym interwale, gdzie cena otwarcia zlokalizowana jest w pobliżu ceny maksymalnej a cena zamknięcia niedaleko ceny minimalnej.

Słupek pokazujący sytuację, gdy cena otwarcia i cena zamknięcia są takie same dla danego interwału.

Wykres świecowy, powstały w XVII-wiecznej Japonii (spopularyzowany pod koniec XX w. przez Steva Nisona) i stanowiący współcześnie najpopularniejszą formę zapisu informacji o sytuacji rynkowej.

Wykres świecowy zasadniczo zawiera te same dane, co wykres słupkowy. Jednak ze względu na swoją przejrzystość zyskał niezwykłą popularność w świecie zachodnim. Każda świeca to prezentacja informacji na temat ceny otwarcia i zamknięcia oraz ceny minimalnej i maksymalnej w danym przedziale czasu, zaś jej kształt może pokazywać panującą na rynku tendencję. Zdefiniowano także wiele formacji świecowych, które uważane są za sygnały do podejmowania decyzji inwestycyjnych na rynkach finansowych.