Świece japońskie - typy świec / formacje jednoświecowe

We współczesnym tradingu można nie korzystać ze strategii opartych o interpretację wykresów świecowych, ale bezwzględnie należy posiadać przynajmniej podstawową wiedzę na temat świec i formacji świecowych.

Spoglądając na wykres świecowy, łatwo zauważyć, że każda świeca jest nieco inna, ma dłuższy lub krótszy korpus oraz różnej długości cienie. Jednak pomimo różnic, można wskazać pewne podstawowe rodzaje świec, które jednocześnie uznaje się za formacje samoistne (jednoelementowe) i które także mogą stanowić część formacji wieloelementowej.

Marubozu to świeca, która składa się z samego korpusu, bez cieni. Marubozu może wskazywać na silną przewagę kupujących, kiedy w danym przedziale czasowym cena otwarcia jest jednocześnie ceną minimalną, a cena zamknięcia jest ceną maksymalną. Natomiast marubozu spadkowe to świeca, której cena otwarcia jest cena maksymalną a cena zamknięcia to minimum cenowe dla danego okresu. Mówiąc inaczej, marubozu to sygnał dużego momentum, pokazuje siłę jednej ze stron, sprzedających albo kupujących, jest uznawana za oznakę kontynuacji trendu.

Doji to świeca bez korpusu (w pewnym sensie - przeciwieństwo marubozu), składająca się z cieni, które mogą mieć różną długość. Występuje wówczas, gdy cena otwarcia i zamknięcia ma taką samą wartość. W zależności od wielkości knotów, doji może przypominać wyglądem znak plus, krzyż albo odwrócony krzyż. Samoistnie doji jest sygnałem neutralnym, ale występując w formacjach wieloelementowych informuje o zbliżających się zmianach. Pojawienie się doji to znak walki, w której ani sprzedający ani kupujący nie są w stanie uzyskać przewagi, sygnał niezdecydowania rynku. Im bardziej niepewna przyszłość, tym dłuższe są cienie doji (długonogie doji) i większa szansa na odwrócenie trendu. Skoro zaś doji jest świadectwem braku zdecydowania, to dwie sąsiadujące ze sobą świece doji będą wyrazem wyjątkowej niepewności inwestorów, ale i zapowiedzią bardzo mocnego ruchu po zniknięciu przyczyn tej niepewności.

W sytuacji, gdy cena otwarcia jest wysoko a następnie spada, aby na zakończenie powrócić do góry (cena otwarcia i zamknięcia są więc na tym samym - wysokim - poziomie), doji przypomina kształtem literę T (długi cień dolny i brak cienia górnego) i nazywane jest ważką doji. Ważka doji wskazuje na przewagę sprzedających, ale ponieważ ostatecznie cena wróciła do punktu wyjścia, wskazane jest oczekiwanie na dalszy rozwój sytuacji.
Przeciwieństwem ważki doji jest nagrobek doji, czyli świeca o kształcie odwróconego T, która pojawia się w sytuacji, gdy cena otwarcia jest nisko a następnie rośnie, aby ostatecznie powrócić na dół. Nagrobek doji pojawiający się w trendzie spadkowym albo w okolicy lokalnego szczytu to oznaka siły podaży.

Młot to świeca o krótkim korpusie i długim dolnym knocie z ceną zamknięcia zbliżoną do maksimum. Jej budowa pokazuje, iż po otwarciu cena gwałtownie spadła a następnie zawróciła, aby zamknąć się ponad wcześniej osiągniętymi minimami. Pojawiając się w trendzie spadkowym wskazuje na wzrost siły kupujących, co może oznaczać wysokie prawdopodobieństwo zmiany trendu i sugeruje grę na wzrosty.

Wisielec to świeca o budowie podobnej do młota, niewielkim korpusie i długim dolnym cieniu. Pojawia się w trendzie wzrostowym i wskazuje na możliwość nadejścia spadków.

Na przykładzie młota i wisielca wyraźnie widać, że świece o niemal identycznej charakterystyce mogą być zapowiedzią zupełnie innych wydarzeń a ich znaczenie zależy od szerszego kontekstu.

Spadająca gwiazda to świeca, na którą składa się niewielki korpus (zazwyczaj o charakterze spadkowym albo doji) oraz długi górny cień (stanowi więc odwrotność młota). Uważana jest za jedną z najsilniejszych jednoświecowych formacji odwrócenia trendu wzrostowego. Jej budowa wskazuje, iż nastąpił nieudany atak popytu, który ostatecznie zakończył się ceną poniżej kursu otwarcia. Inaczej mówiąc, może oznaczać koniec wzrostów i początek spadków.

Szpulka to świeca o niewielkim korpusie i długich (zazwyczaj) cieniach, co sugeruje spowolnienie dotychczasowego kierunku ruchu ceny i względną równowagę między podażą a popytem, a tym samym możliwość zmiany trendu. Oznacza niezdecydowanie rynku i utratę impetu związane z dotarciem do istotnych poziomów ceny. Bywają też szpulki o krótkim korpusie i krótkich cieniach, co zazwyczaj oznacza stan oczekiwania.

Oceniając sytuacje rynkową na podstawie wyglądu danej świecy należy zwracać uwagę na wiele aspektów. Na przykład wielkość świecy jest oznaką siły poziomu oporu i wsparcia, im wyższa świeca tym silniejsze poziomy oporu i wsparcia. Świeca o dużym korpusie z małym cieniem zapowiada kontynuację trendu, jeśli jest zgodna z kierunkiem ruchu ceny albo zapowiada odwrócenie trendu, jeżeli jest przeciwna do kierunku ruchu. Wielkość cienia pokazuje natomiast siłę trendu oraz wskazuje na tzw. sentyment rynku. Świeca wzrostowa o długim cieniu w trendzie spadkowym może oznaczać odwrócenie trendu. Sygnałem odwrócenia trendu wzrostowego może być natomiast świeca spadkowa z długim górnym cieniem. Przy czym, w obu przypadkach knot powinien być przynajmniej dwa razy większy niż korpus.