100 lat aktu ogłoszenia niiepodległości Ukraińskiej Republiki Ludowej
Mapa, którą rząd Ukraińskiej Republiki Ludowej przedstawił na Konferencji Pokojowej w Paryżu, wskazuje ówczesne tereny zamieszkane przez rodowitych Ukraińców.
Dokładnie 100 lat temu, 22 stycznia 1918 roku miało miejsce bardzo ważne wydarzenie w historii nowoczesnej Ukrainy, pamiętane jako Dzień Suwerenności. W rzeczywistości, jest to data podpisania IV Uniwersału (dokumentu) Ukraińskiej Republiki Ludowej, w którym uznano jej niepodległość. I wojna światowa dała szansę wielu narodom na odzyskanie lub uzyskanie niepodległości. Ukraina również postanowiła skorzystać z tej możliwości.
Tuż po wybuchu rewolucji w Rosji i wymuszonej abdykacji cara Mikołaja II w Kijowie powołano Ukraińską Centralną Radę – organ, który wziął na siebie reprezentowanie politycznych interesów Ukrainy przed Rosyjskim Rządem Tymczasowym. Centralna Rada – żądała narodowej i terytorialnej autonomii Ukrainy w Rosyjskiej Republice Federacyjnej. W czerwcu wydano I Uniwersał, w którym ogłoszono autonomię i utworzono rząd – Sekretariat Generalny, to wywołało oburzenie w środowisku Rządu Tymczasowego, który pojmował to jako zdradę. Tym niemniej w lipcu 1917 r. ogłoszono II Uniwersał i skład Rady powiększono o przedstawicieli mniejszości narodowych zamieszkałych Ukrainę. Jej władza rozciagała się na 5 gubernii: kijowska, wołyńska, podolska, połtawska i czernihowska.
Pierwsze miesiące Ukraińskiej rewolucji mijały wśród politycznych konfrontacji i sporów. Ukraińskie partie wykonały ogromną pracę, aby wydobyć ukraińskich chłopów spod wpływu rosyjskich partii oraz prowadziły ich pod hasłami wyzwolenia narodowego. Uważa się, że w ciągu 9 rewolucyjnych miesięcy 1917 r. mieszkańcy ukraińskiej wsi przebyli drogę „od chłopstwa do narodu”, co w spokojniejszych warunkach wymagałoby kilku lat.
Po przewrocie bolszewickim w Petersburgu oraz obaleniu Rządu Tymczasowego, Centralna Rada w III Uniwersale proklamowała utworzenie państwa – Ukraińskiej Republiki Ludowej, lecz zobowiązywała się „pomóc Rosji, aby ta stała się federacją równych narodów”. Tymczasem po nieudanym przewrocie bolszewickim w Kijowie stało się oczywiste, że zwycięstwo bolszewizmu na terenie Ukrainie będzie możliwe jedynie po interwencji z zewnątrz. W grudniu 1917 r. Armia Czerwona ruszyła na Ukrainę, w pierwszej połowie stycznia zajęła całą Ukrainę na wschód od Dniepru i podeszła pod stolicę. Jednak o losach Ukrainy, jak i reszty Europy Wschodniej decydowano wtedy nie w Kijowie, lecz w Brześciu, gdzie między państwami centralnymi i bolszewicką Rosją trwały rozmowy pokojowe. Rządy Austro-Węgier i Niemiec dążyły do zbliżenia z UNR, bogata w zboże Ukraina mogłaby rozwiązać ich problem z niedoborem żywności. Podpisanie traktatu pokojowego wymagało od Państwa Ukraińskiego całkowitego oddzielenia się od Rosji. Co uczyniono 22 stycznia 1918 r. Ukraińska Republika Narodowa długo nie cieszyła się niepodległością, bo już na początku lutego do Kijowa wkroczyły wojska bolszewickie i zlikwidowali aktywną ludność pro ukraińską.
Ukraińcy prowadzili swoją rewolucję narodową jeszcze cały rok, w ciągu którego niejednokrotnie zmieniały się rządy. Ukraińska elita polityczna na tym etapie była za słaba, aby walczyć z tak dużym wrogiem jakim była nawała bolszewików ze wschodu. Lecz właśnie te trudne lata wojny i rewolucji były ważnym etapem kształtowania się jej myśli nacjo twórczej. 22 stycznia 1918 roku – można uznawać za jeden z „początków” ukraińskiego państwa.