Arakan Olayları ve Tarihi Üzerine-4
Bodavphaya İdaresi ve İngiliz İşgalinde Arakan
Önceki bölümlerde Arakan’ın genel yapısını, İslamlaşma ve devletleşme sürecini işledik. Bu bölümde ise Bodavphaya idaresini ve İngiliz işgalini konu edineceğiz.
Bodavphaya, Burmayı yöneten krallığın lideridir. Bir önceki bölümde onun Arakan’ı işgal ettiğinden bahsetmiştik. Arakan üzerindeki hakimiyeti 40 sene sürdü ve onun dönemi inanılmaz baskılarla ve zulümle geçti. 20.000 Arakanlı aydın, asker, zanaatkar Burma merkezine zorunlu göçe tabi tutuldu. Arakan’ın demografik yapısını değiştirmek için Burma’dan bölgeye binlerce Budist Burman getirildi ve Rohingyaların nüfusu eritilmeye çalışıldı.
Bunun üzerine Arakanlılar arasında bir direniş peyda oldu. Çinbyan isimli bir Arakanlı liderliğinde toplanan Rohingyalar, Bodavphaya idaresine karşı isyan bayrağı açtılar. 1811 yılında Arakan bölgesi Çinbyan’ın eline geçti. Yenilen Burmalılar toparlanarak tekrar saldırdı ve Arakanlıları mağlup ettiler. Bu şekilde Çinbyan kuvvetlerinin Arakan hakimiyeti fazla sürmeden son buldu. 1824 yılında bölge İngilizler işgal edene kadar Bodavphaya idaresinde kaldı.
İngilizlerin bölgeye gelmesi ile Burma ve İngiltere arasında bir dizi savaşlar yaşandı ve bu savaşları İngilizler üstün silah ve teknoloji gücü ile kazandılar. İngilizler döneminde Arakan’da iç karışıklıklar durdu. Çünkü İngilizler karışıklık istemiyor, itaatkar ve sakin bir Arakan’da rahatça sömürge faaliyetlerine odaklanmak istiyorlardı. İngilizler döneminde Arakan’da bir dizi iyileşme gözlendi. Limanlar ve yollar yapıldı. Halkın refah seviyesi bir miktar arttı. Bangladeş’in Çittagong bölgesindeki Arakanlı mülteciler topraklarına döndüler. Fakat bu sömürge faaliyetlerine karşı bir dizi karşı harekette filizlenmeye başlamıştı. Fakat bunlar şiddetle bastırıldılar. Yıl 1942’ye geldiğinde müslüman Arakanlılar büyük bir katliamla karşılaştılar.
1941 yılında 2.dünya savaşı yaşanırken, Hitler cephesinde yer alan Japonlar G.doğu Asya’da İngilizlere karşı saldırılara başladılar. Burmalı bağımsızlık hareketlerinin de desteği ile Japonlar Arakan bölgesinde İngiliz askerlerine hava bombardımanları düzenlediler. Bunun üzerine İngilizler bölgeden bir süreliğine çekildi. Boşluktan faydalanan Burmalı isyancılar Arakanda binlerce müslümanı öldürdüler. 1942 yılında gerçekleşen bu olaylardan sonra Arakan’da artık derin bir bölünme oldu. Kardeş halk olarak bakılan Rakhinler, Burmalılarla beraber Rohingyaları katletmeye girişince, iki halk arasında derin bir uçurum oluştu ve bir daha asla kapanmadı.
Japonlarında bölgeye asker getirmesi ile Arakanlı müslümanlar tamamen İngilizleri desteklemeye başladılar. Çünkü Japonlar, Rakhin budistlerini destekliyor ve katliamlara göz yumuyorlardı. 1944’te bölgeyi geri almak için saldırıya geçen İngilizler ve Japonlar arasında kanlı çarpışmalar oldu. Japonlar 2 Eylül 1945 günü İngilizlere teslim oldular ve bölge tekrar İngiliz idaresine girdi. 27 Ocak 1947 yılında Londra’da Burma ile İngiltere arasında yapılan anlaşma gereğince, 4 ay içerisinde Burma bağımsızlığına kavuşacak ve İngilizler Burma idaresini tanıyacaktı. Beklenildiği gibi oldu ve Burma bağımsızlığını kazandı. Arakanlılara kalan ise yeni baskılar ve katliamlar oldu.
5.Bölüm 30.09.2017 Cumartesi günü yayınlanacaktır.
Bilgi, sevgi ve takiple kalın..
"Toplum olarak çok cahiliz. Bu işte bir terslikvar."
Elbette müslümanların da güleceği günler gelecektir.