Kripto Para Nedir?

Kripto Para dediğmiz şey aslında Türk Lirası, Dolar vb. gibi bir para sistemidir. Ama onlardan farklı olarak, kripto para kriptografik hesaplarla işleyen dijital bilgi topluluğudur. Diğer bir ifadeyle kripto para dediğimiz terim maddi değeri olan ve kodlarla işlem yapan dijital paradır. Kriptografinin hedefi ise kripto para işlemlerini güvende tutmak ve yeni kripto paraların oluşturulmasına zemin hazırlamaktır.

Görsel

Kripto paraların çoğu POW(Proof-of-Work) veya POS(Proof-of-Stake) protokolünden biri ile üretilmektedir. Temel olarak POS, POW'dan daha az maliyetli bir yöntemdir. Tüm Kripto Paralar, kripto para madencileri tarafından muhafaza edilir. Madenciler bilgisayarlarını veya ASIC makinelerini para işlemlerinin doğrulanmasını ve işlenmesini sağlamak için kullanır.

Çoğu kripto para zamanla daha az üretilmek üzere tasarlanır böylece bir piyasa değeri oluşturulur. Örneğin, ilk kripto para olan bitcoin, miktarı 21 milyonla sınırlandırılmıştır.

Ülkeler kendi paralarını darphanelerde gerekirse(uygun şartlar sağlanması koşuluyla) daha fazla basabilir ve bu durum enflasyonun artması ile sonuçlanır. Yani bir ülke kendi para birimini diğer ülkelerin paralarına göre, değerini müdahale ile değiştirebilir. Fakat, herhangi bir kripto paranın değeri çok artmış veya çok düşmüş olsa da devletler müdahale edemez. Çünkü, kripto paralar devletlerin emrinde değildir.

Kripto Para Tarihi

Görsel

İlk Kripto Para ilk olarak, 2009’da takma adı Satoshi Nakamoto olan bir yazılımcı tarafından, Bitcoin ismiyle işleme girmiştir. Bitcoin’in ardından Nisan 2011’de, merkezsiz, internet sansürünü zorlaştırmak amacıyla ilk altcoin olan Namecoin kuruldu. Ekim 2011’de ise şifreleme methodu olarak SHA-256 yerine Scrypt kullanarak ilk kez başarılı olan kripto para Litecoin kullanıma sunuldu(Temel olarak SHA-256 daha ucuz, Scriypt'in ise kazım gücü farklı ve daha fazla kripto para çıkarıyor). 2011’de kurulan Ripple da Bitcoin ile aynı protokoller üzerine kurulmuştur. Günümüzde 1500'den fazla kripto para kullanılmaktadır ve sayıları her geçen gün artmaktadır. Bunların çoğu altcoin olarak adlandılır.

Kripto Paranın Güvenliği, Fayda ve Riskleri

Kripto paralar borsa üzerinden alınıp-satılır. Kripto para alacağımız borsa şirketini iyi araştırmamız gerekir. Hakkındaki kullanıcı yorumlarını da farklı yerlerden okumak fayda sağlayabilir. Yatırım yapacağımız platformu seçip, üyeliğimizi oluşturduktan sonra mutlaka 2FA(Çift aşamalı güvenlik) özelliğini aktif hâle getirmeliyiz. Çift aşamalı güvenlik hesabımızın hacklenip paramızın çalınma riskini en aza indirir. 2FA özelliği SMS ya da Google Authenticator uygulaması ile kullanılır. Ayrıca bu borsaların hacklenme ihtimali olduğu için kripto paraları Ledger denilen bir cüzdanda internetten bağımsız bir sürücüde saklamak en mantıklı yoldur. Bunun dışında, yatırımcıların bilgisayara yüklenip şifreyle girebilecekleri private key denilen cüzdan bilgisini kendi bilgisayarlarında tutabilecekleri yazılımlar da mevcuttur. Tabi ki bu yazılımlar da sizi tamamen siber saldırılardan korumaz. Çünkü, hackerların bilgisayarınızı ele geçirme ihtimali de mevcuttur. İnternet ortamında %100 güvenlik diye bir şey yoktur.

Görsel

Yatırım yapacağımız kripto parayı belirlerken de; öncelikle kripto paranın çıkarılmış olma amacına bakıp kendi mantık süzgecimizden geçirmeliyiz. Kafamıza yatmazsa veya şüphe duyarsak ona yatırım yapmak çok da mantıklı olmayabilir. Ardından internet sitelerine bakıp kurucularına, destek veren isimlere, site tasarımlarına vs. bakıp gerçekten geleceğe yönelik bir proje mi, yoksa dolandırmak için bir tezgah mı yani scam coin mi olup olmadığı hakkında fikir sahibi olmak gerekir. Bu saydıklarıma ek olarak forum sitelerindeki(bitcointalk, reddit vs.) yorumlara bakmak da fayda sağlayacaktır. Buraya kadar saydıklarımda her şey çok iyi, mantıklı diyerek yatırım yaptınız ve bir sabah baktınız ki yaptığınız yatırımların karşılığı olarak size bir avuç gazoz kapağı veriyorlar. Büyük geçmiş olsun. Burası yatırım dünyası. Kârlı çıkmak da var zararlı çıkmak da. Borsa İstanbul gibi günlük %3-5 değişimleri burada genelde saatte görürsünüz. O yüzden amacım gözünüzü korkutmak değil, aksine yatırımlarınızı dikkatli yapmanızı istememden kaynaklanmakta.

Kripto para, karşı çıkan o kadar ülkeye ve kişilere rağmen her geçen gün adı daha geniş kitlelerce duyuluyor. Bu durumun nedeni, kripto paranın geleceğin parası olarak görülmesinden kaynaklanıyor. Teknoloji çağında teknolojiye sırt çevirmek bizi sadece çağın gerisinde bırakır. Hayatı kolaylaştırması, bankalar gibi yüksek komisyonlar alınmaması ve hiçbir ülkeye ait olmadığından dolayı istediğin ülkede,istediğin yerde(kripto para kabul eden) harcama yapabilmek kripto parayı daha cazip hale getirmektedir. Kripto paraların volatilitesinin(fiyatta yaşanan değişim aralığı) yüksekliği sayesinde doğru zamanda yapılan yatırımlarla çok iyi kazanç sağlayacaktır. Umarım ülke olarak bu büyük fırsatı değerlendirebiliriz.

Kripto Paranın Dünyadaki Kullanımı

Ülkelerin kontrolündeki merkezi bankaların aksine, hiçbir ülkenin kripto paralar üzerinde kontrolü yoktur. Çünkü bu paraların kontrolünü sağlayan bir merkezi yoktur.

Geleceğin alternatif para birimi olarak görülse de kripto paralar henüz tüm dünyada yasalarla desteklenmediğini unutmamak gerekiyor.

G20'de dünyanın en büyük 20 ekonomisi Buenos Aires, Arjantin’de toplandı. Kripto paralar, başlıca konular arasında yerini aldı. Buradan çıkan ilk sonuçlara göre yasak getirmek yerine düzenleme yapmanın daha akılcı bir sonuç olacağı yönünde oldu. Ancak kripto paraların riskli bir yatırım olduğu ve yatırımcıların bu riskleri göz önünde bulundurarak yatırım yapmaları konusunda da uyarıldı.

TCMB Başkanı Murat Çetinkaya, kripto paraların karşılığı için güvence verilmeyen bir sanal para birimleri olduğunu ve bu tip paralarla doğrudan ilgili bir yasal düzenlemenin ülkemizde bulunmadığını belirtiyor ve sanal paralar hakkında gerekli düzenlemeler yapılırsa finansal istikrara katkı sağlayabileceğini de söylüyor.

Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek'in G20 sonrası gözlemi;

Görsel

G20 sonrasında da kripto para konusunda görüşmeler hâlâ devam etmektedir. Geleceğin ne göstereceği bilinmez tabi ki, fakat benim anladığım kadarıyla yakın geçmişte kripto paralara karşı çıkan kişiler veya ülkeler bugün olabilir diye yeşil ışık yakıyor. Belki de yakın gelecekte; yok olmaya yüz tutan diller, kültürler olduğu gibi bazı ülkelerin para birimlerini de sadece tarih kitaplarından öğrenebileceğiz.