Diyafram nedir?

Diyafram nedir?

Fotoğrafın üç sac ayağı; diyafram (apertür), enstantane (perde açıklığı) ve ISO değeridir. Diyafram; objeden yansıyan ışınların ne kadar yoğunlukta ve şiddette sensöre/kağıda/filme düşeceğini belirleyen sisteme denir. İngilizce aperture (açıklık) kelimesiyle ifade edilirken, Fransızca diaphragme kelimesinden türetilerek oluşmuştur.

Doğru pozlama değerini bir bardak dolusu su olarak kabul edersek, suyun çok mu yoksa az mı akacağını belirleyen musluğu “diyafram” olarak tanımlayabiliriz. Suyun ne kadar süre akacağını ise “enstantane” terimi ile isimlendirebiliriz.

Karanlık bir ortama girdiğimizde, göz bebeğimizin de verdiği tepki aynıdır aslında. Ortamdaki ışık az olduğu, görüntüyü algılayabilmek adına, göz bebeği büyür ve daha fazla ışığın gözümüze girmesini sağlar. Benzer olarak, çok ışıklı bir ortamda, bol güneşli bir dış ortamda, gözümüze giren fazla ışık bizi rahatsız ettiği için, göz bebeği küçülerek bunun önüne geçmeye çalışır.

Üstteki fotoğrafta görebileceğiniz gibi, diyafram açıklığı, diyafram bıçaklarının hareket ettirilmesi ile değişmektedir.

Diyafram açıklık değerini, makinelerimizdeki “f” değeri ile belirleyebiliriz.

Elinizde bulunan lensin izin verdiği ölçüde, f/1 – f/1.2 – f/1.4 – f/1.8 – f/2 – f/2.8 – f/4 – f/5.6 – f/8 …….. – f/36 değerlerini alabilir. Sayı büyüdükçe, diyafram açıklığı küçülür, yani sensöre düşen ışık miktarı azalır. Her değer artışında, makineye giren ışık miktarı, bir öncekinin yarısına iner.

f değeri ve “alan derinliği” ilişkisi nasıldır?

f değeri, sadece sensöre düşen ışık miktarını belirlemez. f değeriniz ne kadar küçükse, alan derinliğiniz o ölçüde küçülür, yani odak noktanızın size göre yakın ve uzak noktaları bulanıklaşırken, objeniz keskinleşir. Aynı şekilde, f değeriniz büyüdükçe alan derinliğiniz de artar, yani daha geniş bir alanı net olarak sensöre aktarabilirsiniz.

Örneğin, eğer çekmek istediğiniz bir portre fotoğrafı ise ve modelinizin arkasındaki görsel gürültüyü yok etmek istiyorsanız, lensinizin en küçük f değeri ile yani en açık halde, manzara fotoğrafı çekmek ve fotoğraftaki her bölgenin net olmasını istiyorsanız, en büyük f değerini kullanarak fotoğrafınızı çekmeniz gerekiyor. Tabi ki bu değerlerle orantılı olarak doğru pozlama için gereken enstantane ayarlarını kullanmayı unutmayın. Konu hakkında ayrıntılı bilgi almak için lütfen “Alan Derinliği” yazımı inceleyiniz.

Diyafram öncelikli çekim modu ne işe yarar?

İngilizce aperture kelimesinin açıklık anlamına geldiğinden yazımın başında bahsetmiştim. Bazı yerlerde bu terimden kaynaklı apertür kelimesi bizde kullanılmaktadır.

Nikon, Sony, Fuji gibi markalarda “A” ile, Canon marka makinelerde ise “Av” ile gösterilen diyafram öncelikli çekim modu ne işe yarar?

Diyafram önceliği, fotoğrafçının diyafram değerini manuel olarak seçtiği ve buna karşın kameranın perde hızını yani enstantaneyi otomatik olarak ayarladığı pozlama modudur.

(1/250 sn. | f/5.6 | 200mm | ISO100 | -0.7Ev | Taksim Meydanı)

Genel olarak, bu modun bu kadar faydalı olmasının nedeni hızlı olmasıdır. Bu modda, fotoğraf makinesi enstantane hızı kararlarını hızla alarak, fotoğrafçının konuyu takip ederken, f değerini değiştirmesine izin verir. Ben genel olarak, fotoğraflarımda “insan”ı konu edinmeye çalıştığım için, “A” modu ile çekim yapmaya çalışırım. Bu sayede, fotoğraftaki konuya göre, yalnızca bir kişiyi ya da onun arkasında devam eden hayatı seçerek, bunun için gereken f değeri süratle seçerken, enstantaneyi makineye bırakabilirim.

Umarım yazım faydalı olmuştur. Fotoğrafın diğer iki önemli elemanı için Enstantane nedir? ve ISO nedir? konulu yazılarımı da inceleyebilirsiniz. Fotoğraf Çekim Teknikleri ve Fotoğrafta Kompozisyon Kuralları ile ilgili yazılarımı da beğeneceğinizi umuyorum. Lütfen sitemi ziyaret edin.

Işığınız bol olsun, fotoğrafla kalın!

@tryardim | @trliste | @try-market | @kusadasi