İkinci Anafartalar Savaşı ve Albay Mustafa Kemal

   _{Herkese merhabalar! Donanım sorunlarım nedeniyle uzun süredir içerik yayınlayamıyorum. Mevcut sorunları çözmek tahmin ettiğimden daha uzun sürdü. Bununla birlikte günlük hayatın bitmek bilmeyen koşuşturmaları da cabası. Fırsat bulup platforma girdiğimde ise postların sayısında büyük bir azalma gördüm. Bunun nedeni ya yaz mevsimi ya da steem/sbd fiyatlarındaki düşüş olsa gerek. Vermek zorunda kaldığım bu ara, planladığım bir ara olmamakla beraber, beni platformdan tamamen uzaklaştırmadı. Her gün mobilden çok kısa süreler de olsa neler olduğuna göz attım. Şimdi bazı sorunların üstesinden geldiğim de düşünülürse yeniden daha aktif olabileceğimi düşünüyorum. O zaman başlayalım.}

 

Herkese İyi Bayramlar!

---

 
 

   Bugün, 21 Ağustos 1915 Cumartesi günü başlayan ve Çanakkale Savaşlarının en büyüğü olan İkinci Anafartalar Savaşı muharebelerinden bahsedeceğim.

 

_{Yarbay Mustafa Kemal, Gelibolu kaynak}

 

   Çanakkale Savaşları'nda kendi isteğiyle görev alan Yarbay Mustafa Kemal, 20 Ocak 1915'te 19. Tümen komutanlığına atanmıştır. 25 Nisan 1915 sabahı Seddülbahir, Arıburnu ve Kumkale'ye çıkarma yapan düşmanın karşısına, inisiyatif kullanarak 57. Alay ve bir dağ bataryası ile çıkmış, geri çekilmekte olan askerlere cephenin kaderini değiştiren “Ben size taarruzu emretmiyorum, ölmeyi emrediyorum!” emrini vermiştir. Burada düşmanın 15 bin kişilik kuvvetine 5 bin kişilik kuvvetiyle karşı koymuştur. Başarısı nedeniyle "Arıburnu Kuvvetler Komutanlığı" görevini yürüten Yarbay Mustafa Kemal'e Gümüş İmtiyaz Madalyası ve Muharebe Altın Liyakat Madalyası verilmiştir.

 

_{Yarbay Mustafa Kemal ve silah arkadaşları, 2 Mayıs 1915 kaynak}

 

   30 Mayıs'ta Ağıldere'de bozguna uğrattığı İngilizlerin ardından 1 Haziran'da Albay rütbesine yükseltilen Mustafa Kemal, düşmanın yeni ve kapsamlı taarruzunun Arıburnu’ndan Suvla’ya kadar olan kıyıda Suvla, Arıburnu, Kocaçimen Tepesi ve Kilitbahir Platosu yönünde gerçekleşeceğini üstlerine üç kez bildirmiş olsa da dikkate alınmamıştır. Ancak gerçekler onu haklı çıkarmış ve düşman 20 bin kişilik kuvvetiyle 6 Ağustos günü tam olarak bu hattan taarruz etmiş, uyarıları dikkate almayan Esat Paşa ve Liman Paşa yüzünden Türk savunması geri çekilmiş, düşman hattımızın arkalarına sızma fırsatı bulmuştur.

 

_{Albay Mustafa Kemal ve Esat Paşa kaynak}

 

   Bu taarruza ilk müdahale eden Albay Mustafa Kemal olmuş, Conkbayırı'nda savunma hattı oluşturmuştur. Bölgedeki durumun iyice kötüye gitmesi üzerine, müdahale edebilecek kuvvetli tek komutanın o olduğu düşünülerek Liman von Sanders'in karargahı Albay Mustafa Kemal ile irtibata geçmiş ve düşüncelerini sormuştur. Cevap, Conkbayırı, Anafartalar, Arıburnu ve Kocaçimentepe'deki tüm kuvvetlerin tek bir komutanın emrine verilmesi gerektiğidir. Bunun anlamı 34 yaşında genç bir Albay'a 2 Kolordu yani bir iki tümen eklendiğinde bir Ordu düzeyine gelecek şekilde büyük bir kuvvetin teslim edilmesidir. Liman von Sanders, Albay Kazım Bey aracılığıyla Mustafa Kemal'e, bu kadar kuvvet fazla gelmez mi diye sormuştur. Mustafa Kemal'in yanıtı aşağıdaki şekilde açık ve nettir;

" Hayır, az gelir..! "

 

_{Anafartalar Grubu Komutanı Kıdemli Kurmay Albay Mustafa Kemal ve silah arkadaşları kaynak}

 

   Bu cevaptan sonra kendisine "Anafartalar Grubu Komutanlığı" verilmiştir. 9 Ağustos günü, Anafartalar'da bulunan bir tepeden başından sonuna kadar yönettiği taarruz sonucu Birinci Anafartalar Zaferi'ni kazanmıştır. 10 Ağustos sabah 4:30'da düşmana Conkbayırı'nda taarruz eden Albay Mustafa Kemal, kanlı çarpışmalar sonucu düşmanı bozguna uğratmış, bu sırada göğsüne isabet eden şarapnel parçasıyla yaralanmıştır. Burada 20 bin Türk şehit olurken 25 bin düşman öldürülmüştür.

 

_kaynak

 

   13 Ağustos günü iseRamazan Bayramıdır . Seddülbahir, Conkbayırı ve Anafartalar'da düşmanın bozguna uğratılmasıyla bundan güzel bir bayram olamaz diye düşünülmektedir. 57. Alay Komutanı Yarbay Hüseyin Avni Bey, bayram ziyaretine gelen arkadaşlarına;

"Eşimi,kızımı, oğlumu ve İstanbul'u çok özledim. Sizleri burada bırakıp izinli gitmeye utanıyordum ki Mustafa Kemal Bey durumumuzu iyileştirdi. Karar verdim, haftaya ben de izne gideceğim. Birkaç gün kalsam yeter!" demiştir.

 

_{Yarbay Hüseyin Avni Bey ve çocukları kaynak}

 

   Öğleden sonra serseri, hain bir obüs mermisi 57. Alay karargahına isabet etmiş ve Hüseyin Avni Bey şehit düşmüştür. Bayram herkese zehir olmuştur. Neşeyle annesine mektup yazmakta olan Mustafa Kemal, haberi aldıktan sonra kısa bir süre anlamamış daha doğrusu inanmamış gibi baktıktan sonra, gözleri dolmuş taşmış ve yüzüne akmaya başlamıştır.

"Taştan, demirden sanılan, o yorulmaz, uyumaz, acıkmaz kurşun işlemez komutan ağlıyordu." Turgut Özakman

 

_{Anafartalar Grubu Komutanı Kıdemli Kurmay Albay Mustafa Kemal kaynak}

 

   21 Ağustos 1915 Cumartesi günü, Çanakkale Savaşları'nın en büyüğü başlamıştır. Düşmanın 48 bin kişilik taarruzuna, Albay Mustafa Kemal komutasındaki 30 bin kişi karşı koyacaktır. Mustafa Kemal, emrindeki tüm tümenlerle bağlantısını kurmuş haberleşme sağlanmıştı. Bir saat aralıksız süren düşman bombardımanının ardından İkinci Anafartalar Savaşı başlamıştı. Her anı izleyen ve uyarı ve başarı bildirimlerinde bulunan Mustafa Kemal, Süvari Alay Komutanı Yarbay Esat Bey'e verdiği emri teyit ettikten sonra şu cevabı alacaktı;

"Evet efendim, anladım. Ölmekliğimizi emrediyorsunuz!" Tereddütsüz emri yerine getirdiler.

 

   Alay, vurulan atlara, patlayan bombalara, vurulan askerlerine rağmen düzenini bir an olsun bozmayarak tüm hızıyla düşmana taarruz ediyordu. Hızla 12 ve 7. tümenlerin arasına yerleşti. Alayın bir kısmı piyade savaşına destek vermek için atlarından inerken gerisi düşman öncüsünü kovalamak üzere hareketine devam ediyordu.

"Kılıçlar havaya kalkmıştı. Güneş değdikçe binlerce şimşek çakıyor, nallardan kıvılcımlar fışkırıyordu. Subaylar ve erler savaş çığlıkları atarak düşman öncüsünün içine daldılar. Düşman durdu." Turgut Özakman

 

_{Kurmay Albay Mustafa Kemal siperlerde kaynak}

 

   Düşmanın bu kahraman kitle karşısında durmasına imkan yoktu. Taarruzlarını ne kadar tekrar etseler de sürekli Türk mevzileri önünde kırılıp geri çekiliyorlardı. Savaş yer yer devam ediyordu ancak 8 bin ölü veren İngiliz ve Anzak kuvvetlerinin tüm azmi ve kuvveti tükenmişti. Düşmanın pes etmesiyle gelen İkinci Anafartalar Zaferi, ordumuzun özgüvenini arttırdı.

"Mustafa Kemal Bey'i Allah'ın lütfuna, zaferi de Mustafa Kemal Bey'e borçluyuz." Cemil Conk Bey

 

_{Anafartalar Grubu Kurmay Kıdemli Kurmay Albay Mustafa Kemal Kireçtepe Şehitliği'nin önünde kaynak}

 

   Zafer bildirisinde Anafartalar Grubu Komutanı Albay Mustafa Kemal'in ismine yer verilmemiştir. Ancak araştıranlar onun adını ve daha birçok şeyi öğrenmişlerdir. İlk gün Arıburnu'nda düşmanı kurtarmış, Birinci Anafartalar ve Conkbayırı zaferlerini de kazanarak 3 defa Çanakkale'yi koruyarak İstanbul'u kurtarmıştı. Yahya Kemal birşeyler seziyordu:

"Adını efsaneleştiren zaferden sonra onun vatanı kurtaracak kimse olduğu inancı bende hasıl olmuştu."

 

_{Yahya Kemal kaynak}

 

   İleri Gazetesi sahibi Celal Nuri Bey, zar zor bulduğu Mustafa Kemal resmini ana sayfadan millete zaferleriyle anlatacaktı ki Enver Paşa ve adamlarının engel olmasıyla fikir gerçekleştirilememiştir. Zaferi en derinlerinde hisseden Ali Ulvi Bey ise gece uyuyamayarak hepimizin bildiği "Dağ başını duman almış" marşını yazmıştı.

 

_{Ali Ulvi Bey kaynak}

 

   Düşmanın kaçacağını düşünen Mustafa Kemal, karşı bir taarruz hazırlanması isteğini karargaha kabul ettirememiştir. Bunun üzerine istifa etmiş ancak Liman Paşa tarafından istifa izne dönüştürülmüş, Anafartalar Grup Komutanlığı'nı Fevzi Paşa'ya bırakan Mustafa Kemal ise 10 Aralık 1915 Cuma günü arabasıyla ayrılmıştır. Kısa süre sonra tekrar Mustafa Kemal haklı çıkmış ve 8/9 Ocak 1916 günü düşman gemilerden top ateşi desteğiyle, hissettirmeden ustaca ve sessizce kaçarak Çanakkale Savaşı'nı sona erdirmiştir..

 

_{Anafartalar Grubu Kurmay Kıdemli Kurmay Albay Mustafa Kemal kaynak}

 

    İngiliz Resmi tarihi Mustafa Kemal için ne diyor?

"Tarihte bir tümen komutanının, üç farklı yerde vaziyete nüfuz ederek yalnız bir muharebenin gidişine değil, aynı zamanda bir seferin akıbetine ve belki bir milletin mukadderatına tesir yapacak bir vaziyet yaratmasının bir benzerine tarihte nadiren tesadüf edilir" (C.F. Aspinall - Oglander, 2. c., 537)

 

    Hal böyle iken Mustafa Kemal Atatürksüz bir Çanakkale Savaşı tarihi yazmak isteyenleri şüphesiz yine tarih yargılayacaktır. Mustafa Kemal Atatürk'ün, Hüseyin Avni Bey'in, Cevat Çobanlı Paşa'nın, Mehmet Çavuş'un, Seyit Onbaşı'nın, mezarları olmayan, isimleri bilinmeyen tüm Mehmetçiklerimizin aziz hatıralarına..!

---

Kaynakça

Kitaplar

Gelibolu - Erol Mütercimler

Diriliş , Çanakkale 1915 - Turgut Özakman

Bağlantılar

Anafartalar Kahramanı

Çanakkale Boğaz Harbi'nde Atatürk

Atatürk'süz Çanakkale Savaşı Tarihi Yazılamaz