Yabancı Diziler ve Çeviri

Yabancı Diziler

---

Amerikan ve İngiliz dizileri 2000'lerin başlarından beri Türk toplumunun vazgeçilmezleri arasına girmiştir. Yabancı dizileri Türk toplumu için cazip kılan şey ise, içeriği sıradan Türk dizilerinden daha fazla zenginleştirmeleri ve bunu iki, üç saatte değil 45 dakika süresi içerisinde verebilmeleridir. Bu dizilere ulaşmamız artık o kadar kolay ki herhangibi bir dizinin bir bölümü yayınlandıktan bir gün sonra ya da aynı gün, o bölümü internette izleyebiliyoruz. Bu hızın bize kattığı artıları varken aynı zamanda eksileri de vardır. Bu kadar hızlı bir şekilde bir dizinin yeni çıkmış bir bölümüne ulaşmak o diziyi dublajsız izlememize neden olur. Bazı insanlara göre diziyi orjinal dilinde izlemek ayrıcalık iken, bazıları içinse bu bir tür işkencedir. Ama bazı dizilere dublaj çalışması yapılması için aylarca beklenmesi gerebilir. Bu durumda tek çözüm o dizi bölümüne Türkçe altyazı bulmaktır. Peki altyazı nasıl bu kadar hızlı hazırlanıyor? Altyazıyı nasıl hazırlıyorlar? Bu soruların cevaplarını hep birlikte inceleyelim.

Kaynak

---

Altyazı Nedir? Nasıl Hazırlanır?

---

Altyazı isminden de anlaşılabileceği gibi, filmlerde ekranın alt kısmında bulunan orjinal dildeki filmin ya da dizinin istenilen dile çevirilerek yazılan yazılardır. Altyazının altta olmasının nedeni izleyicinin gözlerini yormamaktır ve genellikle aynı amaca hizmet ederek beyaz renk tonuyla yazılır. Altyazı hazırlamak bir hizmettir ve bunu hazırlayan kişiler filmi ya da diziyi izleyenlere daha iyi bir hizmet verebilmek için çaba ve emek harcar. Bu yüzden her İngilizce bilen kişi altyazı çevirisi yapabilir diyemeyiz. Peki altyazı nasıl hazırlanır? Bu sorunun cevabını açık ve öz bir şekilde elimden geldiğince size anlatmaya çalışacağım. Her Amerikan ya da İngiliz dizisi kendi ülkelerinde televizyonlarda yayınlandıktan sonra, altyazı çalışanları işitme engelli vatandaşları için altyazı kaynağı hazırlarlar. Bu Amerikan dizi ise; İngilizce konuşurlar ve altyazı da İngilizce olarak hazırlanır. Bu altyazılar internette belli başlı sitelerde yayınlanır. Anlattığım tarzda sitelerden birine buradan bakabilirsiniz.. İşte elimizde artık bir İngilizce altyazı kaynağımız var. Bu dosya genelde bildiğimiz SRT dosyalarıdır. Srt dosyaları bilgisayarlarımızda notepad veya word gibi basit programlarla açabileceğimz bir dosya şeklidir. Dosyayı açtığımızda göreceğimiz şey alttaki görselde belirtilmiştir.
.

---

.
Görselde gördüğümüz gibi zaman, sayılarla yazılmış ve o zaman içerisinde ekranda belirecek olan yazı altına eklenmiştir. İşte çevirmen arkadaşlarımızın yaptığı şey bu İngilizce cümleleri Türkçe cümleler ile değiştirmektir. Daha sonra ise tek yapması gereken altyazıyı bir program ile video'ya gömmektir. Türkçe çeviriye örnek ise aşağıdaki görselde mevcuttur.

---

---

İşin Zorlukları

---

Bir çevirinin temellerini anladığımıza göre bu işin inceliklerini anlatmaya başlayabilirim. Standart bir Amerikan dizisinin herhangibi bir bölümü ortalama 45 dakikadır. Bu 45 dakika içerisinde yoğun konuşma içeren diziler 700-800 dialog içerir. Bu dialogların hepsinin okunup çevirilmesi gerekir. Bu çevirme işlemi yapılırken bazı kurallar izlenir bunlardan bazılarına dizipub sitesinin kurallarından örnek verebilirim;

• Devam eden cümleler için mutlaka üç nokta kullanımı "..."
• Çok uzun cümleleri iki satıra bölmeni istiyoruz max bir satırda 40 karakter olabilir.
• Konuşma satırları kesinlikle yan yana olmamalıdır.
• Dizinin jenerik kısmına ve sonuna imzanı koyabilirsiniz.
• Diziye eklenilen altyazı çevirilirken video izlenmeli ve uygun çeviri yapılmalıdır.
• Yabancı atasözleri kültürümüze göre düzenlenip yazılmalı. Örnek; "What goes around, comes around" "Ne ekersen onu biçersin" olarak çevirilmelidir.
• Deyimler aynı şekilde uygun şekilde yazılmalıdır. "Don't blow smoke" "boş yapma" olarak çevirilebilir.

Kaynak

---

Daha birçok kural buraya eklenebilir. Ne demiştik ortalama bir dizi 700-800 dialog içeriyor. Bu cümleler bazen 1 kelime de olabiliyor, bazen ise 20 kelime içerebiliyor. Küçük bir hesap yapalım ve bakalım ortalama bir diziyi çevirmemiz ne kadar uzun sürer. Örneğin ortalama bir diziyi çevirmeye başladık. 1 dakikada 2 tane cümle çeviriyoruz. Bu da 30 saniyede 1 cümle çevirmek anlamına gelir. 800 dialoglu bir diziyi 400 dakika da çeviririz bu şekilde. 400 Dakika ise 6.5 saat yapar. Yanlış duymadınız. 30 saniyede bir cümle çevirseniz, bir dizi için hayatınızdan 6.5 saat harcamış olursunuz.
Ama çoğu yabancı dizi siteleri sizden ortalama bir diziyi 3-4 saatte teslim etmenizi ister. Bu da 20 saniyede 1 cümle çevirmeniz gerektirir. Bunun yanında çeviriyi sadece SRT dosyasında direk yapamazsınız. Mutlaka diziyi incelemiş olmalısınız. Başıma gelen bir şeyi anlatayım; bir gün yine çeviri yapıyorum. Çeviride "Father, where are you, father?" yazıyor. Ben tabii hiç kontrol etmeden bunu "Baba, neredesin, babacım?" olarak çevirdim. Dizi çevirim bitince bunu dizipub sitesine yolladım. Bir kontrol edeyim şunu demedim. Neyse sonradan bu diziyi açıp bir baktım. Ana karakterimiz bir kilise içine girmiş, kilise rahibine sesleniyor. Bunu ben "baba" olarak çevirdim. Ama doğrusu "Peder, neredesin, Peder?" olacaktı. Çünkü onlar rahibelere "Sister" yani kız kardeş, rahiplere ise "Father" yani peder diye seslenebiliyorlar. Yani çeviriyi kağıt üzerinde yapsanız bile video üzerinde mutlaka cümle cümle kontrol etmeniz gerekiyor. Bu da size bazen 1 saat kaybettirebilir.
Şimdi size başka bir zorluktan bahsetmek istiyorum. Amerikalılar konuşurlarken sürekli deyim kullanırlar. Bunlara örnek olarak 2 tane site vereceğim, İngilizce bilen arkadaşları bunları kontrol etmeye davet ediyorum.
1. deyim sitesi
2. deyim sitesi
Biz ne kadar İngilizce bilirsek bilelim bu deyimleri günlük hayatımızda kullanmadığımız için bilmemiz çok zordur. Bu yüzden çeviri yaparken bu tür deyimleri Google'da "What is the meaning of ..." yani "bu ne anlama geliyor ..." olarak aratmanız gerekebiliyor. İşte bunlarda çeviri yapanların zaman kaybetmesine neden oluyor. Ve sizden saatlerinizi çalabiliyor.
Bunun yanında genelde sizden herhangibi bir dizinin, herhangibi bir bölümünü çevirmenizi istiyorlar. Örneğin size hiç bilmediğiniz bir dizi ismi veriliyor, 5. sezon 17. bölümü çevir diyorlar. Burada işin zor kısmı, bir önceki bölümde ne olduğunu bilmeden veya dizi içerisindeki özel kavramları bilmeden çeviri yapmaktır. Bu yüzden bir anda çeviri yaparken durup ne alaka lan bu cümle diyebiliyorsunuz.

Kaynak

---

Bu İşten Para Kazanılıyor mu?

---

Evet değerli okuyucu, bu işten para kazanılıyor. Yabancı dizi siteleri yılın belirli dönemlerinde çevirmenlere ihtiyaç duyarlar. Bu siteler Dizipub, Dizilap, Dizi720p, Dizibox vb. olabilir. Bu siteler genellikle sizinle iletişime geçmeden önce, site üzerindeki bazı cümleleri çevirmenizi isteyebilir ve sizi test ederler. Daha sonra çevirileriniz beğenilirse sizinle iletişime geçerler. Daha sonra sizden bedava olarak bir dizi bölümü çevirmenizi isterler ve kalite kontrol yaparlar. Tabii kurallar önemli bu çevirilerde. Daha sonra eğer sınavları geçerlerse sizden günde en az kendi belirledikleri saatlerde online yani çevrim içi olmanızı isterler. Ve bu saatler genelde sabahın erken saatleridir. Ben şahsen sabah 5:30 da uyanıp 6:00 'da çeviriye başladığımı hatırlıyorum. Erken saatlerde çevirilere başlanılır ve öğleden sonra dizi bölümü yayınlanır. Herkesin merak ettiği konuya gelelim. Bu kadar emeğin karşılığında ne kazanılıyor? Siteden siteye değişmekle beraber, genellikle bölüm başı 20-25 tl kazanıyorsunuz. "EşekHerif" adlı çevirmen gibi bir şöhretiniz varsa bu bölüm başı 40-50 tl olabilir. Bu arada Dizipub'da bir yetkili "EşekHerif"in 1500 dialoglu Game of Thrones dizisi bölümünün çevirisini 2 saatte bitirdiğini söylemişti. Ben buna "Unbelievable" diyorum.

Kaynak
Umarım konuyu açık bir şekilde anlatabilmişimdir. Sorularınız varsa yorum yaparak sorabilirsiniz.

---