Harese nedir bilir misin?

Zülfü Livaneli'nin "huzursuzluk" romanında ortadoğu'nun lanetini özetleyen kelimedir.

Harese nedir bilir misin oğlum? Arapça eski bir kelimedir. bildiğin o hırs, haris, ihtiras, muhteris sözleri buradan türemiştir.

Harese şudur evladım: develere çöl gemileri derler bilirsin, bu mübarek hayvan üç hafta yemeden içmeden, aç susuz çölde yürür de yürür; o kadar dayanıklıdır yani. Ama bunların çölde çok sevdikleri bir diken vardır ve gördükleri yerde o dikeni koparır çiğnemeye başlarlar. Keskin diken devenin ağzında yaralar açar, o yaralardan kan akmaya başlar. Tuzlu kan dikenle karışınca bu tad devenin daha çok hoşuna gider. Böylece yedikçe kanar, kanadıkça yer, bir türlü kendi kanına doyamaz ve engel olunmazsa kan kaybından ölür deve. Bunun adı haresedir.

Demin de söyledim, hırs, ihtiras, haris gibi kelimeler buradan gelir. Bütün ortadoğu’nun âdeti budur oğlum, tarih boyunca birbirini öldürür ama aslında kendini öldürdüğünü anlamaz.
kendi kanının tadından sarhoş olur.

İzlediğim hiçbir belgeselde böyle bir olayın geçtiğini görmemiştim.
Deve gibi sağlam zor hayat şartlarına olağanüstü uyum sağlamış bir hayvan bu dikeni yiyip ölüyorsa şimdiye kadar bunu kanıtlayan bir video paylaşılmaz mıydı?

En çok ilgimi çeken anlatıda sanki devenin nasıl zevk aldığı çok net biliniyormuşçasına betimlenmesiydi. Sanki adam daha önceki hayatında deveydi de sonra insan olarak dünyaya gelmiş anılarını paylaşıyordu. Halbuki hikayesini hayattan alan gerçek halk söylencelerinde böyle bir durum gözlenmez sebeplere girilmeden durum tahlili yapılır. Hayvanların çektiği acılara ve zevklere fazla vurgu yapılmaz.

bütün bunların ışığında yeterli kaynak bulamayıp, yaptığım akıl yürütmeler ile bu terimin uydurma olduğuna karar kıldım kendimce.

Esasında önemsiz bir konu olduğu için ve belki de bilinçaltımda ya gerçekse durduk yere suyu bulandırıp madara olmayalım diyerek kısa bir cümle ile tepkimi ortaya koydum.

Yine de eğer inandırıcı kaynaklar olursa görüşlerimi değiştirmeye açığım.

Zülfü livaneli ile alıp veremediğim bir husus yok. şarkılarını çok severim. Sınırsız fikir özgürlüğüne inanan bir kişi olarak istediğini söyleyip yazabileceğini düşünüyorum.

Ancak yalan bilginin yayılmasından da tarifsiz rahatsız oluyorum. Yarın öbür gün bu bilgi kanıksanacak ve cahil insan toplulukları bu kitabı kaynak gösterecek. İnsanlara laf anlatmak çok daha zor hale gelecek.

Şu an içinde bulunduğumuz durum bu aslında binlerce yıllık safsataların içinde debelenip duruyor, dünyanın düz olmadığını insanlara anlatmaya çabalıyoruz.

Kaynak: Zülfü Livaneli, Huzursuzluk