O Dawidzie i Batszebie oraz o Samsonie i Dalii
Interpretacji utworu Halleluja Leonarda Cohena jest wiele. Jest on tak głęboki i wieloznaczny, że może ich być tyle ile odbiorców. Każdy może rozumieć i odczuć go inaczej.
Cohen oparł swój tekst na historii dwóch biblijnych par Dawida i Batszeby oraz Samsona i Dalii.
Kim byli i jakie były ich historie, które zainspirowały Cohena do napisania tego wielkiego utworu?
O Dawidzie i Batszebie
Dawid urodził się ok. 1040 r p.n.e. Był synem Jessego z Betlejem. Żył w Izraelu. W młodości zajmował się pasterstwem owiec. Gołymi rękami zabijał lwy i niedźwiedzie. Pokonał olbrzyma Goliata. Dawid potrafił też grać na harfie i był poetą. Po śmierci króla Saula został królem starożytnego Izraela.
Dawid pasterzem owiec – Elizabeth Jane Gardner
Dawid miał wiele żon i nałożnic. Szczególną była Batszeba. Była jego poddaną, żoną Uriasza - jednego z najdzielniejszych wojowników. Uriasz należał do grupy najbardziej zasłużonych i wyróżnionych żołnierzy tzw. Bohaterów Dawida.
Pewnego wieczoru król Dawid chodząc po tarasie swojego pałacu dostrzegł kąpiącą się, piękną kobietę. Była to Batszeba. Posłał więc po nią. Uriasza w tym czasie nie było w domu, bowiem brał udział w działaniach wojennych. Gdy sprowadzono ją do pałacu Dawid spędził z nią noc. Okazało się, że Batszeba zaszła w ciążę.
Dawid wezwał więc do siebie męża Batszeby i wypytując go o przebieg działań wojennych nakłaniał, by nie wracał od razu na plac boju, ale by spędził noc w domu. Uriasz odmówił. Nie chciał złamać prawa religijnego, które w trakcie działań wojennych zabraniało wojownikom pożycia małżeńskiego. Wraz ze swoimi sługami spędził noc u bram pałacu królewskiego. Kolejnego wieczoru Dawid upił męża Batszeby i ponownie nakłaniał do spędzenia nocy z żoną. Jednak tym razem również się nie udało.
Batszeba w kąpieli – Francesco Hayes’a
Nie mogąc przypisać mu poczęcia Dawid postanowił zabić Uriasza. Nakazał aby w czasie kolejnej bitwy postawić go w najcięższym miejscu walk aby został zabity przez nieprzyjaciela. Tak też się stało. Uriasz już nigdy nie powrócił do domu. Batszeba opłakiwała męża ale jeszcze przed narodzinami dziecka Dawid pojął ja za żonę.
Przed narodzinami prorok i doradca króla o imieniu Natan przepowiedział Dawidowi, że syn, którego urodzi mu Batszeba umrze. Będzie to kara za uwiedzenie Batszeby i zabicie jej męża. Biblia podaje, że pierwsze dziecko Dawida i Batszeby zmarło po siedmiu dniach choroby. Batszeba miała jeszcze z Dawidem trzech synów. Jeden z nich Salomon został po śmierci Dawida królem starożytnego Izraela, budowniczym Świątyni Jerozolimskiej i egzorcystą demonów.
O Samsonie i Dalii
Samson był pogromcą wrogów Izraela - Filistynów. Był obdarzony niezwykłą siłą pozwalającą samodzielnie pokonać armie wroga jako broni używając jedynie oślej szczęki. Siłą własnych mięśni zburzył budynek grzebiąc wielu Filistynów. Podobnie jak Dawid potrafił też zabić lwa gołymi rękami. Sekret jego siły tkwił we włosach, których od urodzenia nie wolno mu było obcinać.
Zwycięski Samson dzierżący oślą szczękę, autor: Iwan Potapowicz Czernow
Salomon bez pamięci zakochał się w pięknej Dalii. Zostali kochankami. Wykorzystali to wrogowie Samsona. Władcy filistyńscy przekupili Dalię oferując jej po 1000 srebrników od każdego z nich, za informację jak mogą pokonać Samsona. Kobieta dała się przekupić. Kilkakrotnie pytała Samsona jak można go obezwładnić. Jednak ten podawał jej nieprawdziwe sposoby. Dalia za każdym razem wypróbowywała podany sposób. Widząc, że nie działa pytała dalej. W końcu Samson uległ i powiedział jej o włosach oraz wyznał, że jego siła to dar od Boga. Informację tę przekazała Filistynom.
Po ich przybyciu z pieniędzmi do jej domu ukryli się i czekali aż Samson zaśnie. Gdy Dalia na swoich kolanach uśpiła Samsona jeden z Filistynów ogolił mu głowę. Wówczas Kobieta krzyknęła "Filistyni nad tobą". Samson obudził się ale był już bezsilny. Pojmano go, wyłupiono mu oczy i wywieziono do pracy przy żarnach. Zmarł w niewoli mszcząc się jeszcze na Filistynach.
Samson i Dalila na obrazie Tintoretto
Jak widać oba związki nie należą do szczęśliwych. Zostały oparte na intrydze. Dawidowi miłość do Batszeby na początku przyniosła problemy, a Samsonowi do Dalii zgubę.
"It’s a cold and it’s a broken Hallelujah"
Post zgłaszam do Tematów tygodnia do tematu nr 2.
Zdjęcia pochodzą z Wikipedii.
Źródła:
https://pl.wikipedia.org/wiki/Goliat
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dawid_(kr%C3%B3l_Izraela)#Historyczno%C5%9B%C4%87_i_%C5%BAr%C3%B3d%C5%82a_informacji_o_postaci_Dawida
http://biblia.deon.pl
https://pl.wikipedia.org/wiki/Uriasz_Hetyta
https://pl.wikipedia.org/wiki/Samson_(posta%C4%87_biblijna)
https://pl.wikipedia.org/wiki/Dalila_(posta%C4%87_biblijna)
Cytat pochodzi z hallelujah leonard-cohen
Pozdrawiam,
@tapioka :)
A gdzie pl-religia tag?!
Dodany :) Dzięki