Obrada metala rezanjem

djordjerajic (47)in #technology • 6 years ago

Rezanje nataje pri prodiranju reznog klina alata u materijal pod dejstvom mehaničke sile. U zoni kontakta između radnih površina alata i materijala dolazi do plastičnog deformisanja, razaranja i odvođenja jednog sloja materijala, koji si naziva strugotina.

U opštem slučaju razlikuju se koso i ortogonalno rezanje . Ukoliko je pravac relativnog kretanja između alata i obratka pod nekim uglom u odnosu na sečivo reznog klina, tada je to koso rezanje. Specijalan slučaj kosog rezanja je ortogonalno rezanje . Tada je pravac relativnog kretanja između alata i obratka normalan na sečivo reznog klina, koji mora istovremeno da bude i paralelno sa obrađenom površinom.

Struganje je , u opštem slučaju, koso rezanje. Jedino pri odsecanju, kada sečivo alata paralelno sa osom obratka, struganje je ortogonalno rezanje. Pri obimnom glodanju, koso rezanje nastaje pri radu valjkastim glodalima sa razvojnim zubima, a ortogonalno pri glodanju sa pravim zubima. Kod rendisanja, pri usecanju žljebova nastaje ortogonalno rezanje, dok je u opštem slučaju to koso rezanje. Pri bušenju je koso rezanje. Pri radu sa mnogo sečnim alatima, npr. tocilima , svako abrazivno zrno, za koje se ne može definisati geometrija, vrši koso rezanje skidajući deliće strugotine.

Osnovni elementi procesa rezanja

Rezanje se obavlja u strogo određenoj kinematici relativnog kretanja između alata i obratka, gde se definišu osnovna i dopunska kretanja. Osnovna kretanja dele se na glavna i pomoćna kretanja. Dopunska kretanja odnose se na podeona, poziciona, i druga kretanja. Glavno kretanje određuje brzinu rezanja, a izvode ga alat ili obradak i može biti kružno ili pravolinijsko. Za svako glavno kretanje definiše se mera glavnog kretanja: broj obrta ili broj duplih hodova.

Pomoćno kretanje koje izvodi alat ili obradak, može kao i glavno kretanje biti kružno ili pravolinijsko. Mere pomoćnog kretanja je korak i to je veličina koja odgovara pomeranju alata ili obratka za jedan obrt ili dupli hod glvanog kretanja .

Glavno i pomoćno kretanje u određenoj kinematici kretanja alata i obratka definišu metod obrade. Jedan metod obrade može imati samo jedno glavno i jedno ili više pomoćnih kretanja.Međutim, za svaki metod obrade rezanjem, kao jedan zahvat, definišu se osnovni elementi:

brzina rezanja
korak
dubina rezanja
glavno vreme rezanja
specifična proizvodnost

Struganje

Kod struganja obradak izvodi glavno obrtno kretanja, dok alat izvodi pomoćno pravolinijsko kretanje, koje je u kinematičkoj vezi sa glavnim kretanjem.

Rendisanje

Pri rendisanju alat i obradak izvode pravolinijsko kretanje. Na kratkohodnim rendisaljkama alat izvodi glavno, a obradak pomoćno kretanje; dok na dugohodnim rendisaljkama obradak izvodi glavno a alat pomoćno kretanje.