درباره‌ی التهاب لوزالمعده چه می‌دانید؟
التهاب لوزالمعده در اصطلاح پزشکی پانکراتیت نامیده می‌شود. لوزالمعده یا پانکراس غده‌ای است که در زیر معده در قسمت بالای شکم قرار گرفته است. این غده آنزیم‌هایی ترشح می‌کند که به هضم غذا کمک می‌کنند، و همچنین هورمون‌هایی ترشح می‌کند که در تنظیم متابولیسم قند در بدن و سطح قند خون نقش دارند.
مثل خیلی از فرآیندهای مرضی دیگر، پانکراتیت نیز می‌تواند به صورت حاد یا مزمن بروز کند. پانکراتیت حاد به صورت ناگهانی ایجاد می‌شود و در طول چند روز شدت می‌گیرد. بر عکس، پانکراتیت مزمن در طول چندین سال پیشرفت می‌نماید. موارد خفیف پانکراتیت ممکن است بدون درمان بهبود یابد، ولی موارد شدید می‌تواند منجر به عوارض خطرناک گردد.
Picture is for illustrative purposes. Image credit: pixabay
علایم و نشانه‌های پانکراتیت متغیر است و بستگی به نوع آن دارد. پانکراتیت حاد معمولاً با درد شدید در ناحیه بالای شکم همراه است. درد شکم به پشت بیمار تیر می‌کشد و بعد از غذا خوردن تشدید می‌شود.
از دیگر علایمی که در جریان پانکراتیت حاد مشاهده می‌شود، می‌توان به تب، ضربان سریع قلب، تهوع و استفراغ، و احساس ناراحتی در هنگام لمس کردن شکم اشاره کرد.
پانکراتیت مزمن نیز با درد در قسمت بالای شکم همراه است. همچنین، بیمار ممکن است دچار کاهش وزن شده باشد و مدفوع بیمار چرب و بدبو باشد که در اصطلاح پزشکی به آن استئاتوره گفته می‌شود.
همان‌گونه که گفته شد، لوزالمعده آنزیم‌های گوارشی تولید می‌کند و آنها را به داخل لوله‌ی گوارش می‌ریزد. اما اگر این آنزیم‌ها در داخل خود لوزالمعده فعال شوند، باعث تحریک سلول‌های پانکراس شده و منجر به التهاب می‌گردند که به آن پانکراتیت حاد گفته می‌شود.
در صورتی که حملات مکرر پانکراتیت حاد بروز کند، ممکن است غده‌ی لوزالمعده آسیب ببیند و حالت پانکراتیت مزمن ایجاد شود. در این شرایط، در داخل لوزالمعده، بافت اسکار ایجاد می‌شود، و عملکرد لوزالمعده کاهش می‌یابد. کاهش عملکرد لوزالمعده موجب مشکلات گوارشی و دیابت می‌گردد.
عواملی که می‌توانند موجب بروز پانکراتیت شوند، شامل الکلیسم، سنگ صفراوی، جراحی شکم، داروهای مختلف، سیگار کشیدن، فیبروز کیستیک، سابقه‌ی خانوادگی پانکراتیت، سطح بالای کلسیم خون مثلاً بر اثر پرکاری غده‌ی پاراتیرویید، سطح بالای تری‌گلیسرید در خون، عفونت، ترومای شکمی، و سرطان پانکراس هستند.
بسیار عالی