Czym jest świadczenie pieniężne?

W zobowiązaniu którego przedmiotem jest rzecz lub usługa świadczeniem głównym jednej ze stron jest z reguły świadczenie pieniężne. Świadczenia takie występują również w stosunkach kredytowych i pożyczkowych. Kodeks nie definiuje pieniądza ani świadczenia pieniężnego.

Pieniądz- kategoria ekonomiczna i prawna. Pełni funkcję miernika wartości, jest środkiem płatności , ma zdolność umarzania zobowiązań. Polska jednostka płatnicza złoty, dzielący się na 100 groszy. Należy odróżnić pieniądz od znaku pieniężnego- są to banknoty papierowe i monety metalowe. Wyróżniamy 4 rodzaje pieniądza;

• kruszcowy- moneta wytworzona z określonego metalu, czyli znak pieniężny. Ma charakter rzeczy, na której jest oznaczona liczba jednostek pieniężnych
• papierowy- banknot papierowy, emitowany przez NBP. Wartość zależy od liczby jednostek które zostały oznaczone na papierze.
• bankowy- ma charakter pieniądza bezgotówkowego. Rozliczenie między stronami zobowiązań wykonywane są w drodze zapisów na kontach bankowych dłużników i wierzycieli.
• elektroniczny- np. karta płatnicza. Jednostki pieniężne przechowywane sa na elektronicznych nośnikach informacji /komputerach/ . Na żądanie adresata informacji bank obowiązany jest wymienić pieniądz elektroniczny na zwykłe środki pieniężne

Zasada walutowości- Jeżeli przedmiotem zobowiązania jest suma pieniężna wyrażona w walucie obcej, dłużnik może spełnić świadczenie w walucie polskiej /chyba że ustawa, orzeczenie sądowe, czynność prawna zastrzega spełnienie świadczenia w walucie obcej/. Zatem świadczenia pieniężne mogą być wyrażone w treści zobowiązania i spełniane przez dłużników w walucie obcej jak i polskiej. Wartość waluty obcej określa się wg kursu średniego , który jest ogłaszany przez NBP. W rozliczeniach między wierzycielem i dłużnikiem przyjmuje się kurs który obowiązuje w dniu wymagalności roszczenia

Zasada nominalizmu- jeśli przedmiotem zobowiązania od chwili jego powstania jest suma pieniężna, spełnienie świadczenia następuje przez zapłatę sumy nominalnej. Suma nominalna to taka suma na którą opiewa zobowiązanie np / 100zł, 1000zł/. Zgodnie z zasadą nominalizmu zobowiązanie pieniężne powinno być wykonane przez zapłatę sumy pierwotnie określonej w jego treści. Późniejsza zmiana siły nabywczej pieniądza nie ma wpływu na treść zobowiązania. Ryzyko spadku wartości ponosi wierzyciel, wzrostu- dłużnik.

Waloryzacja- jest wyjątkiem od zasady nominalizmu.

Wyróżniamy;
Waloryzacja umowna- strony mogą zastrzec w umowie, że wysokość świadczenia pieniężnego zostanie ustalona wg innego miernika wartości niż pieniądz. Inna waluta- klauzula walutowa, towar np. zboże- klauzula towarowa, złoto- złotowa, wskaźnik inflacji- indeksowa, średnia płaca- uposażeniowa np. miesięczny czynsz stanowić będzie równowartość 200 euro- jeśli w danym miesiącu wzrośnie lub zmaleje wartość euro- wzrośnie lub zmaleje odpowiednio wysokość czynszu.
Waloryzacja sądowa- w razie istotnej zmiany siły nabywczej pieniądza po powstaniu zobowiązania sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego zmienić wysokość lub sposób spełnienia świadczenia pieniężnego, chociażby były ustalone inaczej w umowie. Z takim żądaniem może wystąpić zarówno wierzyciel jak i dłużnik . Nie może tego zrobić osoba prowadząca przedsiębiorstwo, jeśli świadczenie pozostaje w związku z prowadzeniem tego przedsiębiorstwa.
Waloryzacja ustawowa- ustawa określa zasady przeprowadzania przeliczeń

Książka - Prawo zobowiązań część ogólna autorstwa Z. Radwańskiego
Obraz - https://pixabay.com/pl/sprawiedliwo%C5%9Bci-pomnik-2060093/