အီလက္​ထ​ေရာနစ္​ကမာၻ

အီလက္​ထ​ေရာနစ္​စက္​ျပားမ်ားသည္​အမ်ားအာျဖင္​့ AC တိုက္​ရိုက္​လ်ွပ္​စစ္​ျဖင္​့မတည္​​ေဆာက္​ၾက​ေပ၊တည္​​ေဆာက္​လို႔လဲမရ​ေပ။ACမွDCအျဖစ္​​ေျပာင္​းၿပီးအလုပ္​လုပ္​ၾကသည္​၊စက္​ျပားမွာ တပ္​ဆင္​ထား​ေသာအိုင္​စီနွင္​့ထရန္​စစၥတာတို႔ရဲ႕လိုအပ္​​ေသာ ဗို႔အား ႀကိမ္​ႏူန္​း အင္​ပီယာတိုကို DCအျဖစ္​​ေျပာင္​ထား​ေသာလ်ွပ္​စစ္​ကိုကြန္​ဗာတာျဖင္​့ထုတ္​၍ ယူရ​ေလ၏၊။

ကြန္​ဗာတာျဖင္​့ထုပ္​ယူ၍ရ​ေသာဗို႔အားအမ်ိဳးမ်ိဳးကို DCအျဖစ္​တဖန္​ျပန္​​ေျပာင္​းကာသက္​ဆိုင္​ရာအိုင္​စီနွင္​့ ထရန္​စစၥတာတိုဆီသို႔ ပို႔​ေပးရ၏။ဤကဲ့သို႔ျပဳလုပ္​​ေပး​ေသာအပိုင္​းကို ပါဝါဆပ္​ပလိုင္​းပိုင္​းဟု​ေခၚ၏ ။ မီးအားအနဲအမ်ား​ေၾကာင္​့ျပက္​ျခင္​းမ်ားသည္​ အမ်ားအာျဖင္​့ပါဝါဆပ္​ပလိုင္​းမွာသာအျပက္​မ်ား၏။
အကယ္​၍ပါဝါဆပ္​ပလိုင္​းမွမျပက္​ဘဲ တင္​းခံ​ေနမွသာ အိုင္​စီနွင္​့တျခားပစၥည္​းမ်ားကိုျပက္​တပ္​၏။ ရွိ​ေစ​ေတာ့ဒီ​ေနရာမွာ ACမွာDCသို႔​ေျပာင္​းလဲရာတြင္​အသံုျပဳ​ေသာပစၥည္​းသည္​အ​ေရးပါလာ၏။

ACမွDCသို႔​ေျပာင္​းလဲရာမွာအသံုးျပဳ​ေသာပစၥည္​းကိုဒိုင္​အုပ္​ဟု​ေခၚ၏။ ထိုဒိုင္​အုပ္​ရဲ႕သ​ေဘာတရားမွာ +တလွည္​့-တလွည္​့ျဖင္​့​ေရာ၍ဝင္​​ေရာက္​လာ​ေသာACႀကိမ္​ႏူန္​းကို +ဆိုအ​ေပါင္​းျခည္​းသီးသန္​႔-ဆိုအႏုပ္​ျခည္​းသီးသန္​႔ခြဲထုပ္​​ေပး၏။ ဒိုင္​အုပ္​ျဖင္​့ခံ၍ခြဲထုပ္​ၿပီး​ေသာလ်ွပ္​စစ္​ဓာပ္​သည္​ ဘက္​ထရီးအိုးမွရ​ေသာ DCလ်ွပ္​စစ္​ဓာပ္​နွင္​့တူ၏။ ထို​ေၾကာင္​့ခ်ာခ်င္​ဘယ္​ထရီအားသြင္​းပံုးမ်ားသည္​ စတပ္​​ေဒါင္​းမိန္​းထုပ္​နွင္​့ဒိုင္​အုပ္​တို႔ကိုအဓိကထားၿပီးတည္​​ေဆာက္​ျက​၏။

ဒိုင္​အုပ္​တခု၏အစြန္​နွစ္​ဖက္​တြင္​ အျဖဴရစ္​ (သိုမဟုပ္​)အမွတ္​အသားတခုခု ပါ​ေသာဖက္​ကို ကက္​သုပ္​ဟု​ေခၚပါသည္​။ အဲ့ႏုပ္​ဖက္​မွ အ​ေပါင္​းဗို႔​ေပးသြင္​းလ်ွင္​ကက္​သုပ္​ဖက္သို႔အ​ေပါင္​းဗို႔စီးဆင္​း​ေစ၏။ အကယ္​၍အႏုပ္​ဗို႔​ေပးသြင္​းလ်ွင္​​ေတာ့ကက္​သုပ္​ဖက္​သို႔မစီးဆင္​း​ေပ ။ တဖန္​ကက္​သုပ္​ဖက္​မွအႏုပ္​ဗို႔​ေပးလ်ွင္​ အဲႏုပ္​ဖက္​သို႔အႏုွပ္​ဗို႔စီးဆင္​း​ေစ၏၊ကက္​သုပ္​ဖက္​မွအ​ေပါင္​းဖို႔​ေပးလ်ွင္​ မစီးဆင္​းနိုင္​​ေပ ၊ထို​ေၾကာင္​့ဘက္​ထရီနွင္​့အသံုျပဳရ​ေသာအီလက္​ထ​ေရာနစ္​မ်ားတြင္​ဘက္​ထရီမွားခ်ိတ္​မိလ်ွင္​ ​ေလာင္​မသြား​ေစရန္​ ဒိုင္​အုပ္​ခံထား​ေလ၏။ထိုသို႔ျပဳလုပ္​ျခင္​းကို အမွားခံတပ္​သည္​ အမွားခံပါသည္​ဟု​ေျပာၾကပါသည္​ ။အမွန္​မွာဒိုက္​အုပ္​တပ္​ထားျခင္​းျဖစ္​ပါသည္​။ထို​ေၾကာင္​့ မာလတီမီတာကို 1အုန္​း သို႔မဟုပ္​ 1xမွာထားၿပီးဒိုင္​အုပ္​ကိုခြ၍ အျပန္​အလွန္​တိုင္​းၾကည္​့ရ၏။ ထိုသို႔တိုင္​းရာတြင္​ အဲ့ႏုပ္​ဖက္​ကို မီတာအႏုပ္​တံကိုထား ကက္​သုပ္​ဖက္​ကိုမီတာအ​ေပါင္​းတံထားတိုင္​းလ်ွင္​မီတာမတက္​​ေပ၊အဲႏုပ္​ဖက္​ကိုမီတာအ​ေပါင္​းတံထား ကက္​သုပ္​ဖက္​ကိုမီတာအႏုပ္​တံထားတိုင္​းလ်ွင္​မီတာတံတက္​လ်င္​ ထိုဒိုင္​အုပ္​သည္​​ေကာင္​းသည္​ဟု အၾကမ္​းျဖင္​းတြက္​လို႔ရ၏။ဒိုင္​အုပ္​မ်ားသည္​ ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိၾက​ေလ၏။သူတို႔တည္​​ေဆာက္​​ေသာစက္​ျပားနွင္​့ကိုက္​ညီမည့္​့ပံုစံကိုျပဳလုပ္​ၾကသျဖင္​့ပုံစံဘယ္​နွစ္​မ်ိဳးရွိလဲ​ေတာင္​မသိ​ေတာ့ပါ ။နီးစပ္​ရာပံုစံအမ်ိဳးအစားမ်ားကို​ေဖာ္​ျပလိုက္​ပါ၏။

​ေအစီမွ ဒီစီိသို႔​ေျပာင္​းလဲရာတြင္​​ေျပာင္​းပံု​ေျပာင္​နည္​းွ​ေျမာက္​မ်ားစြာရွိ​ေသာလည္​းအမ်ားသံုတဲ့နည္​းသံုးနည္​းမ်ွသာ​ေဖာ္​ျပပါမည္​ ။
Half wave (လိူွင္​းဝက္​)၊ Bridgeတည္​​ေဆာက္​နည္​း( ဒိုင္​အုပ္​​ေလးလံုး) Full wave (လိူင္​းျပည့္​့ ) သံုးမ်ိဳးရွိပါသည္​ ၊လိူွင္​းဝက္​သည္​ ႀကိမ္​ႏူန္​းရဲ႕သက္​​ေရာက္​မူွလိုအပ္​​ေသာအိုင္​စီမ်ားနွင္​့တျခားပစၥည္​းမ်ားလိုအပ္​​ေသာအခါတြင္​လိူွင္​းဝက္​ကိုသံုး၏။ လိူွ္​င္​းဝက္​ထုပ္​ရာတြင္​လြယ္​ကူစြာတပ္​ဆင္​နိက္​၏။( ပံု1ကိုၾကည္​့ပါ)၊ ဒို္​အုပ္​တလံုးကိုသာ ACလမ္​း​ေၾကာင္​းတခု​ေပၚတြင္​အဲႏုပ္​ဘက္​ကအဝင္​တပ္​ဆင္​ၿပီး ကက္​သုပ္​ဖက္​အ​ေပါင္​းဖို႔ထြက္​သြား​ေလ၏။က်န္​​ေသာACလမ္​း​ေၾကာင္​းကို အႏုပ္​ဖို႔ယူ၍ DCအျဖစ္​ဖန္​တီးယူ၏။ယခင္​ ဘက္​ထရီအားသြင္​းပံုးမ်ားတြင္​ဤကဲသို႔တပ္​ဆင္​ၾကတာ​ေတြ႕ရ​ေလသည္​ ။ဤတပ္​ဆင္​နည္​းသည္​ဘက္​ထရီအိုးအျမန္​အားျပည္​့ၿပီးဘက္​ထရီအိုးအနည္​းနွင္​့အမ်ားနာတာကို​ေတြ႕ရ​ေလသည္​ အရပ္​အ​ေခၚအရအပူသြင္​းဟု​ေခၚၾက​ေလ၏။

Bridge တည္​​ေဆာက္​ပံုမွာဤကဲ့သိ့မဟုပ္​ဘဲ DC စစ္​စစ္​ရ​ေအာင္​​ေဆာက္​ရသျဖင္​့ ဒိုင္​အုပ္​​ေလးလံုးကုန္​၏။ (ပံု2ကိုၾကည္​့ပါ) ACလမ္​း​ေၾကာင္​းတ​ေၾကာင္​း​ေပၚတြင္​ ဒိုင္​အုပ္​နွစ္​လံုးအား အဲႏုပ္​တဖက္​ကဝင္​ ​ေနာက္​တလံုးကိုကက္​သုပ္​တဖက္​မွဝင္​ခိုင္​းလိုက္​၏။​ေနာက္​AC လမ္​း​ေၾကာင္​းတ​ေၾကာက္​ကိုလဲဤကဲ့သို႔ဝင္​ခိုင္​းကာဒိုင္​အုပ္​နွစ္​လံုးကိုတပ္​ဆင္​​ေ၏။ ထို​ေနာက္​ဒိုင္​အုပ္​မွအထြက္​ ကက္​သုပ္​ကက္​သုပ္​ျခင္​း​ေပါင္​း ၊အဲ့ႏုပ္​အဲႏုပ္​ခ်င္​း​ေပါင္​းကာ အဖိုအမ အ​ေပါင္​းအႏုပ္​ကိုယူ​ေစ၏။ ဤကဲ့သို႔Bridge တည္​​ေဆာက္​ျခင္​းျဖင္​့ DC စစ္​စစ္​ရရွိက ဘယ္​ထရီအိုးမ်ားကိုသက္​သာ​ေစ၏။အရပ္​အ​ေခၚအရအ​ေအးသြင္​းဟု​ေခၚ​ေလသည္​။

Full wave တည္​​ေဆာက္​နည္​းမွာ ထရန္​စ​ေဖာ္​မွာမိန္​းထုပ္​မွ အလယ္​စကို အႏုပ္​ (ground)ယူ၍
က်န္​နွစ္​စကို ဒိုင္​အုပ္​နွစ္​လံုးရဲ႕အဲႏုပ္​ဖက္​မွဝင္​၍ ကက္​သုပ္​ဖက္​အထြက္​နွစ္​စ​ေပါင္​းကာ + အ​ေပါင္​းဗို႔ကိုရယူ​ေလ၏ ၊ (ပံု3 ကိုၾကည္​့ပါ) ဤတည္​​ေဆာက္​နည္​းသည္​ မည္​သည္​့လိူင္​းမွမပါဘဲ အၿငိမ္​ဆံုးDC ဗို႔ကိုရရွိ​ေစ၏

ဒီ​ေလာက္​ဆိုရင္​ဒိုင္​အုပ္​အလုပ္​လုပ္​ပံုကိုနဲနဲသ​ေဘာ​ေပါက္​လိမ္​့မည္​ထ္​ပါသည္​။ က်ြန္​​ေတာသည္​ သင္​ရိူးၫႊန္​းတန္​းစာအုပ္​ဘာမွမရွိသျဖင္​့က်ြန္​​ေတာ္​နားလည္​သလိုအ​ေတြ႕အႀကံဳအရ​ေရးရသျဖင္​့အခက္​အခဲရွိပါသည္​ ထို​ေၾကာက္​့ဗဟုသုတရရန္​​ေလာက္​သာ​ေရးသားပါသည္​ဟုဝန္​ခံပါသည္​။ ျပည္​ျပည္​့စံုစံုႀကီးမဟုပ္​ပါ လိုအပ္​ခ်က္​မ်ား မ​ေရးမိ​ေသာအ​ေၾကာင္​းအရာမ်ား​ေျမာက္​မ်ားစြာက်န္​ပါ​ေသးသည္​။
​ေနာက္​အပတ္​မွာဘက္​ထရီအားသြင္​းခ်ာဂ်င္​ပံုးထိုင္​ပံုထိုင္​နည္​း​ေရးသားပါအုန္​းမည္​ အားလံုးကို​ေက်းဇူးတင္​ပါသည္​။

Post writer=@yuzana(shineshine)
Photo=google
MSC=146