က်န္းမာေရးအသိပညာ (ဗဟုသုတ)

ျမန္မာလူမ်ိဳး အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ကြမ္းယာကို အလြန္းအမင္းစားသံုးလာတာကို ေတြ႔႐ွိပါတယ္ ကြမ္းယာ စားသံုးျခင္းသည္ က်န္းမာေရနဲ႔ မညီၫႊတ္သလို မိမိရဲ႔ ပတ္ဝန္းက်င္ကိုလည္း ညစ္ညမ္းေစပါတယ္ ထိုအတူ မလိုအပ္ပဲနဲ႔ ေငြကို ျဖဳန္းတီးရာလည္းက်ပါတယ္ ကြမ္းယာနဲ႔ ပက္သက္ၿပီးေတ့ာ ေအာက္ပါအခ်က္မ်ားကို ဗဟုသုအျဖစ္ ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါတယ္။ ကြမ္းယာဆုိတာ ၿမန္မာ မင္းေတြ ဘုိးဘြားေတြ လက္ထက္ထဲက စားသုံးလာတာပါ။ ကြမ္းယာေရာင္းၿပီး ထမင္းစားရ၊ မိသားစုကုိရွာေဖြေကၽြးရ၊ ကေလးေတြေက်ာင္း ထားရတဲ႔ မိသားစုေပါင္းမ်ားစြာရွိသလုိ၊ ကြမ္းသီးၿခံ ဆုိက္တဲ႔ေတာင္သူေတြ၊ ကြမ္းရြက္ဆုိက္ပ်ဳိးတဲ႔ေတာင္သူေတြလည္း ထုိနည္းလည္းေကာင္းပါဘဲ။ နုိင္ငံေတာ္ အတုိင္ပင္ခံ အမတ္မင္ရယ္ ဘယ္လုိဦးေနွာက္မ်ဳိးနဲ႔မ်ား နုိင္ငံေတာ္ကုိ ဦးေဆာင္ေနတာလဲဗ်ာ။ ဆုံးၿဖတ္ခ်က္က ကေလးဆန္လြန္းတယ္။စည္းပြားေရးရႈေထာင္႔ကၾကည္႔ရေအာင္။ ကြမ္းယာေရာင္းတဲ႔ လုပ္ငန္းရွိလုိ႔၊ မိသားစု သိန္းေပါင္းမ်ားစြာ အတြက္ အလုပ္အကုိင္အခြင္႔အလမ္းဖန္တီးေပးေစပါတယ္။၊ ကေလးေပါင္းမ်ားစြာကုိလည္း ေက်ာင္းပညာေရးသင္ၾကားဘုိ႔အကူအညီရေစပါတယ္။ အဆုိးရကေတာင္ အလုပ္အကုိင္အခြင္႔အလမ္း သီးသန္႔ဖန္တီးေပးစရာမလုိပါဘူး။ ကြမ္းယာဆုိင္ေတြဆုိတာ ကုန္ပစၥည္ မုန္းမ်ဳိးစုံေရာင္ရာဆုိင္ၿဖစ္လုိ႔၊ အဆုိးရအေနနဲ႔ အခြန္ေတာင္ရပါေသးတယ္။
ကြမ္းသီ၊ ကြမ္းရြက္ဆုိက္ပ်ဳိးၿခင္း၊ ကုန္သည္ယူပုိေဆာင္ရတဲ႔ အတြက္ အလုပ္အကုိင္ အခြင္႔အလမ္းေတြ အမ်ားၾကီး ၿပည္သူကုိ အက်ဳိးရွိေစပါတယ္။သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ရႈေထာင္႔ကၾကည္႔ဦးမလား။ ကြမ္းသီးဆုိက္ပ်ဳိးၿခင္းဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကုိ ထိမ္းသိမ္းရာေရာက္ပါတယ္။ စိမ္းလမ္းတဲ႔ ကြမ္းသီၿခံၾကီးေတြဟာ ကမၻာေၿမၾကီးပူေႏြးလာမႈေတြကုိ တားစည္းေပးပါတယ္။ ကြမ္းရြက္ဆုိက္ပ်ဳိးၿခင္း၊ ေဆးရြက္ၾကီးဆုိက္ပ်ဳိးၿခင္းဟာဆုိရင္လည္း ကြမ္းဆုိက္ေတာင္သူေတြအတြက္ စည္းပြားၿဖစ္ေစသလုိ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကုိ စိမ္းလမ္းေစပါတယ္။ယဥ္ေက်းမႈရႈေထာင္႔ကၾကည္႔ရေအာင္။ ကြမ္းစားတာ ၿမန္မာ႔ ရုိးရာအေမြအနွစ္တစ္ခုပါ။ ရုိးရာအစဥ္အလာေတြကုိ ထိမ္းသိမ္းဘုိ႔ နုိင္ငံတကာကလည္း အလြန္အားေပးေနပါ။ အဓိကေတာ႔ စည္းကမ္းေပါ႔။ ေပ်ာက္ဆုံးသြားတဲ႔ ၿမဳိ႕ေဟာင္းေတြၿပန္ေဖာ္၊ ဓေလ႔ထုံးဆံေဟာင္းေတြကုိ ၿပန္ၿပီးေမြးၿမဴၿပီး ေဂဟစနွစ္ကုိ ထိမ္းသိမ္းဘုိ႔ ၾကဳိးပမ္းေနၾကပါတယ္။အခုဒီကြမ္းယာ လုပ္ငန္းကုိ ၿဖဳိဖ်က္ေတာ႔မည္႔အတြက္၊ ဒီကြမ္းသီးပင္ေတြ ရွိသေလာက္ အလုပ္မၿဖစ္ေတာ႔ ခုတ္လွဲရေတာ႔မယ္၊ ကြမ္းဆုိက္ေတာင္သူေတြ အလုပ္အကုိင္ အခြင္႔အလမ္းေတြ ဆုံးရႈံးေတာ႔မည္။ ေကာင္းေရာင္းေကာင္းဝယ္ လုပ္စားေနတဲ႔ ကြမ္းယာဆုိင္လုပ္ငန္းေတြ ပ်က္ေတာ႔၊ ကေလးဘယ္နွစ္ေယာက္ ေက်ာင္းေနဘုိ႔ အခြင္႔အလမ္းေတြ၊ အလုပ္သမား ဘယ္မ်ားမ်ား အလုပ္အကုိင္းဆုံးရႈံးေတာ႔မလဲလုိ႔ေတြးမိတယ္။ မိန္းမပ်ဳိေတြ ဆင္းရဲၿပီးငတ္ရင္ ၿပည္႔တန္တာလုပ္ငန္းကုိ တြန္းပုိ႔သလုိ႔ၿဖစ္ေတာ႔မယ္။အဓိက လုပ္ရမွာ စည္းကမ္းပါ။ အသိပညာေပးၿခင္းပါ။ ကြမ္းယာကုိေလွ်ာ႔စားေအာင္၊ စည္းကမ္းမဲ႔ရင္ ဓာဏ္ေငြရုိက္ၿခင္း။ ဥပေဒတင္းက်ပ္လုိက္ပါ။ ရဲတပ္ဖြဲ႔ကုိ ဘတ္ဂ်တ္ပုံသုံးၿပီး ၿပည္သူနဲ႔ ပူေပါင္းၿပီးေၿဖရွင္းသင္႔တဲ႔ ကိစၥ စည္ပင္သာယာနဲ႔ပူးေပါင္းၿပီေၿဖရွင္းရမွာပါ။အလြန္အကၽြံမသုံးဆြဲရင္ ကြမ္းယာဟာ ဇိမ္ခံပစၥည္းတစ္မ်ဳိးပါ။ ေဆးလိပ္နွင္႔ အရက္က ကြမ္းယာထက္ ဆုိက်ဳိးပုိမ်ားပါတယ္။ ဒါေတာင္ တန္ရင္ေဆးၿဖစ္ပါတယ္ ေမရိကန္၊ ဥေရာပလုိ နုိင္ငံမွာေဆးေၿခာက္ေတာင္တရားဝန္ခြင္႔ၿပဳေနၾကၿပီး။ ၿမန္မာၿပည္က အမတ္မင္းေတြကေတာ႔ ကြမ္းတံေတြးကုိ ေတာ္ေတာ္ရြံပုံရပါတယ္။ ေဂဟစနွစ္ၾကီး ကုိယ္႔ေၾကာင္႔ မပ်က္စည္းပါေစနွင္႔ လုိ႔ဘဲ လႊတ္ေတာ္ေတြ အဆုိးရေတြကုိ အၾကံေပးခ်င္တယ္။ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္တုိင္ကလည္း တစ္ေသြးတစ္သံ တစ္မိန္႔ေအာက္ေရာက္ေနေတာ႔ ခက္တယ္။

1. အာဟာရ ျဖစ္ေစမည့္ အစားအစာကို ေငြျဖင့္ မဝယ္ယူၾကဘဲ မိမိခႏၶာကိုယ္ကို လူရာ မဝင္ေအာင္ ေသေစေသာ ေၾကာက္စရာ ကင္ဆာ ေရာဂါဆိုးကို ေန႔စဥ္ ေငြေပး၍ စားသံုး မွီဝဲ ေနၾကသည္။ လူျမင္ကြင္းဝယ္ ခႏၶာကိုယ္ကို အာဟာရ ျဖစ္ေစေသာ အစာ အာဟာရ အျဖစ္ အေယာင္ ေဆာင္၍ ေန႔စဥ္ လႊမ္းမိုး ေန သည္။ ေန႔စဥ္ ေငြရာ ေထာင္ခ်ီ၍ ကုန္ေနသည္။

2. ဤကဲ့သို႔ ေငြေၾကးအကုန္အက်ခံ၍ ေန႔စဥ္မွီဝဲေသာ အာဟာရ အစာတစ္ခုက တစ္ေန႔မိမိ၏ ေသျခင္းကို ဖိတ္ေခၚလာသူ ျဖစ္ေၾကာင္း စားသံုး မွီဝဲသူပင္မသိ။ ဘာသိဘာသာေနၿပီး စားသံုး မွီဝဲေနၾကသည္။
   ေရာင္းခ်ေသာ ေစ်းဆုိင္ ကေလးမ်ား ကလည္း လမ္းေဘးဝဲ၊ ယာတြင္ အလြယ္တကူ ရႏုိင္သည္။ ဝယ္ႏိုင္သည္။ ရထားေပၚ၊ ကားေပၚ၊ သေဘၤာေပၚတို႔တြင္ သူတို႔နယ္ေျမ ႀကီးစိုး ေနၾကသည္။ အလြယ္တကူ စားသံုးႏုိင္ေအာင္ ပလတ္စတစ္ထုပ္ ကေလးမ်ားျဖင့္ ထုပ္ထားသည္။ အလြယ္တကူ စားသံုး မွီဝဲ လိုက္ၾကသည္။

3. ထိုကဲ့သို႔ ကြမ္းယာကို ႏုိင္ငံတစ္ဝန္း ေနရာတုိင္း၊ အခ်ိန္တုိင္းမွာ ေတြ႕ၾကရသည္။ မွီဝဲ စားသံုး ၾကရသည္။ ၿမိဳ႕ေန၊ ေတာေန လူဦးေရ၏ ထက္ဝက္ခန္႔က ကြမ္းယာ စားသံုးမႈ အျဖစ္ ေနရာယူ ေနၾကသည္။ လူမႈေရး ေလာကဝတ္တြင္ ကြမ္းစား၊ ေဆးေသာက္ ကို႐ိုးရာ ဧည့္ဝတ္ လုပ္ငန္းအျဖစ္ ေရွးျမန္မာမင္းမ်ား လက္ထက္ကပင္ ခံယူ ဝတ္ျပဳ ေနၾကသည္ ကေတာ့ မွန္ပါသည္။သို႔ေသာ္ အစဥ္အလာ မလုပ္သင့္ပါ။ အစဥ္အလာ မလုပ္ဘဲ၊ ဝတၱရားဟူ၍ မသတ္မွတ္ဘဲ ေရွာင္ၾကဥ္ ၾကမည္ဆုိလွ်င္ တစ္ေန႔တြင္ ဒီဓေလ့ စ႐ိုက္ဆုိး ကလည္း ကြယ္ေပ်ာက္ သြားၾကရမည္သာ ျဖစ္သည္။ ေရွးလူႀကီး မင္းမ်ား၊ တုိ႔မိတုိ႔ဖမ်ား၊ တုိ႔ဘိုး တုိ႔ဘြားမ်ားက လက္ခံ က်င့္သံုးခဲ့ၾက ေသာ္လည္း ပယ္သင့္လွ်င္ ပယ္ၾကရမည္။ ေရွာင္သင့္လွ်င္ ေရွာင္ၾကရေပမည္။

4. ကြမ္းယာစား ေဆးေသာက္ ဟူ၍ ေပါ့ေပါ့ေလး ေျပာၿပီး ေပါ့ေပါ့ေလး လုပ္ခဲ့ၾကေသာ ေၾကာင့္ ဓေလ့အသြင္ ဟန္ေဆာင္၍ လူက ခႏၶာကိုယ္ကို ႏွိပ္စက္ေနေၾကာင္း၊ ေသမင္းကို လက္တြဲ ေခၚခဲ့ေၾကာင္း မသိၾကေတာ့ပါ။ က်န္းမာေရး အသိ၊ က်န္းမာေရး ဗဟုသုတ ကိုလည္း သိေအာင္ မလုပ္၊ ရွာမွီးျခင္းလည္း မရွိ၊ ကြမ္းစားျခင္း၊ ေဆးလိပ္ ေသာက္ျခင္းကို ႏုိင္ငံႀကီး သားမ်ားက ဖယ္ရွားကုန္ၿပီ။ ယဥ္ေက်းေသာ ႏုိင္ငံသား တုိင္းက လူ႔ဝန္းက်င္တြင္ သန္႔ရွင္းမႈ ကိုလည္း အက်ည္း တန္ေစႏုိင္ေၾကာင္း လက္ခံ ယံုၾကည္ ၾကပါသည္။ ကြမ္းကိုဝါးျခင္း၊ ၿမံဳျခင္း မဟုတ္ေတာ့။ ထမင္းစား၊ ဟင္းစား သလို ကြမ္းစား ေနၾကသည္။ ပါးစပ္ကို အအားမထား၊ အနားမေန။ ကြမ္းထုပ္ တစ္ထုပ္ၿပီး တစ္ထုပ္ တစ္ေနကုန္ စားမည့္ ကြမ္းထုပ္ကို နံနက္အိပ္ရာမွ ထသည္ႏွင့္ ဝယ္ထား လိုက္ၾကသည္။

5. ကြမ္းယာကို တစ္ေန႔ ကုန္က်စရိတ္ ၅ဝဝ-၁ဝဝဝ က်ပ္စားေသာ လူတန္းစား၊ တစ္ေန႔ ၂ဝဝဝ-၃ဝဝဝ က်ပ္ကုန္ေသာ လူတန္းစား။ ေနရာအႏွံ႔ ေပါေနေသာ ၿမိဳ႕ျပ၏ ျပယုဂ္ ကြမ္းယာ ဆုိင္မ်ားက ၂၄ နာရီ ျမင္ႏုိင္သည္။ ကြမ္းကို စည္းကမ္းရွိရွိ စားလွ်င္၊ ဝါးလွ်င္၊ လူမႈေရး နယ္ပယ္၌ ျပႆနာ မရွိ။ ေတြ႕
   သည့္ ေနရာတြင္ ေထြးခ် လိုက္ၾကသည္။ ”ကြမ္းတံေတြး မေထြးရ” ဆုိင္းဘုတ္ စာတန္းေပၚ၌ပင္ ကြမ္းတံေတြးမ်ား ရဲရဲနီ သြားၾကၿပီ။ ကြမ္းတံေတြး မ်ားက ၿမိဳ႕၏ အဂၤါရပ္ကို အက်ည္းတန္ အ႐ုပ္ဆုိး
   ေစသည္။ ပတ္ဝန္းက်င္ အလွကို ဖ်က္ဆီး လိုက္ၾကသည္။ကြမ္းယာ ေရာင္းေသာ ဆုိင္မ်ားတြင္ ကြမ္္းႏွင့္ ဆက္စပ္ပစၥည္းမ်ား၊ အိႏၵိယေဆး မ်ဳိးစံုမ်ား ပူးတြဲ ေရာင္းခ်သည္ကို ေတြ႕ၾကရသည္။ ကြမ္းႏွင့္ အလားတူ ဓာတုေဆးမ်ားက ေနရာယူ လာၾကသည္။ တစ္ထုပ္လွ်င္ ေငြက်ပ္ ၅ဝ ေပးလိုက္ပါက အိႏၵိယ ေဆးတစ္ထုပ္ ရႏုိင္သည္။ ထိုေဆးငံု ၾကသူမ်ားကို ခံတြင္း၌ ေရာဂါ တစ္မ်ဳိးကို ဖန္တီး လိုက္သည္။ အမႈမဲ့၊ အမွတ္မဲ့ ဝယ္ယူ သံုးစြဲရာမွ လေတြ၊ ႏွစ္ေတြၾကာလာ ေသာအခါ ကုစား၍ မရႏိုင္ေသာ ေသမင္း၏ တမန္ေတာ္ ေရွ႕ေျပး တပ္သား ”ကင္ဆာ” ေရာဂါက ဖိစီး ဝင္ေရာက္ လာသည္။ ႀကိဳတင္ မသိေသာ္လည္း ခႏၶာကိုယ္တြင္း၌ လိႈင္ဖဲြ႕၍ ႀကီးစိုးေနရာမွ ေရာဂါ ရွိမွန္းသိေသာအခါ၌ အခ်ိန္က လြန္သြားၿပီ။ ”ကင္ဆာ”ဟူ၍ အမည္ တပ္လိုက္ၿပီ။

ကုစား မရႏုိင္ေသာ ေရာဂါဆုိးႀကီး အျဖစ္ ေငြကုန္ေသာ္လည္း အသက္ မမီလိုက္ေသာ အေျခအေနသို႔ ေရာက္လာသည္။ ကြမ္းစားပါက ေထြးပစ္ရေသာ ”ကြမ္းတံေတြး”၏ စြန္႔ပစ္ ပစၥည္း ဒုကၡက ပိုလာသည္။ ကြမ္းတံေတြးကို အရမ္း ေထြးပစ္၍ မရ။ ကြမ္းစားျခင္း၊ ကြမ္းေထြးျခင္းႏွင့္ စပ္လ်ဥ္း၍ ဂ်ာနယ္၊ သတင္းစာ၊ မဂၢဇင္းႏွင့္ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားတုိ႔က ပညာေပး လ်က္ ရွိပါသည္။ ယခုေခတ္တြင္ ကြမ္းယာဆုိင္မ်ားမွ စပ္ၿပီးထံုး၊ ႏွပ္ၿပီးေဆး၊ ယာၿပီးကြမ္းယာ မ်ားက ပလတ္စတစ္ ထုပ္ကေလး ေတြျဖင့္ စားသံုးသူ၊ မွာၾကားသူ အတြက္ အသင့္ အေနအထားမွာ ရွိေနၾကသည္။ ကြမ္းစား၊ ကြမ္းဝါးျခင္းလုပ္ငန္းတြင္ ကြမ္းသီး သီးသန္႔ဝါးၾကသူ၊ ေဆးရြက္ႀကီး ငံုသူ၊ ေဆးရြက္မပါဘဲ ကြမ္းသီး၊ ကြမ္းရြက္၊ ရွားေစးႏွင့္ ထံုးတို႔ျဖင့္ စားတတ္ ၾကသည္။ ဝါးၾကသည္။ ငံုၾကသည္။ အခ်ဳိ႕က ကြမ္းရည္ကို မ်ဳိခ်သည္။ အခ်ဳိ႕က ကြမ္းကို ညက္ေအာင္ဝါးၿပီး ေထြးပစ္ၾကသည္။ အခ်ဳိအဆိမ့္ ႀကိဳက္သူမ်ားက ကြမ္းယာလွ်င္ အာေမႊး၊ ပ႐ုပ္၊ အုန္းသီးဆန္၊ ေလးညႇင္းႏွင့္ ဖာလာေစ့မ်ားထည့္၍ စားတတ္ၾကသည္။ ကြမ္းစား ရာ၌ ကြမ္းသီးတြင္ပါေသာ ေအရီကိုလင္း က ခႏၶာကိုယ္ကိုလန္းဆန္း ေစသည္။ တက္ၾကြေစသည္။ စိတ္ကုိၿငိမ္ သက္ေစသည္။ အေၾကာအျခင္ ေျပေစသည္။ ထံုးဓာတ္က တံေတြးကို ပိုထြက္ေစသည္။ သို႔ေသာ္ ကြမ္းယာတြင္ ရွိေသာ အယ္လ္ကာလိြဳက္၊ ေပၚလီဖနယ္မ်ားက ေဘးထြက္ ဆုိးက်ဳိး အေနျဖင့္ လူကိုကင္ ဆာျဖစ္ေစႏုိင္စြမ္း သည့္ သြားႏွင့္ ခံတြင္းဆုိင္ရာ ေရာဂါ မ်ား ျဖစ္ေစသည္။ သြားဖံုးေရာင္ ေရာဂါ၊ မ်ဳိးစံုလွေသာ အပိုဒုကၡ၊ အပိုေရာဂါ၊ အပိုေငြ ကုန္ၾကရမည့္ ဝဋ္ဒုကၡ ေၾကာက္စရာ ကင္ဆာ ေရာဂါဆုိးႀကီး ျဖစ္ေစမည့္ ကြမ္းစားျခင္းကို ေ႐ွင္က်ဥ္သင့္ပါသည္။

ကြမ္းယာစားသံုးျခင္း က်န္းမာေရးနဲ႔ မညီၫႊတ္ ေငြကုန္ၿပီး ပတ္ဝန္းက်င္ညစ္ညမ္းေစေသာလည္း ကြမ္းရြက္ဟူသည္ သဘာဝ၏ ေဆးေကာင္း တစ္လက္လို႔ ဆိုရေလာက္တဲ့အရြက္ျဖစ္ပါတယ္။ ကြမ္းရြက္ဟာ လူေတြတစ္အတြက္ ရရိွနိုင္ေသာ က်န္းမာေရး အက်ိဳးေက်းဇူးေတြ ကေတာ့... အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေစပါတယ္။
ေမြးကၽြတ္နာကို သက္သာေစပါတယ္။
ဆီးသြားေစတဲ့ အစြမ္းရွိပါတယ္။
အဆုတ္ ထိခိုက္မႈ ေဝဒနာကို သက္သာေစပါတယ္။
အဆစ္ေရာင္နာကို သက္သာေစပါတယ္။
အနာက်က္ေစပါတယ္။