Medyczny punkt widzenia #1 ... STRES

Zacznijmy od tego czym jest stres? Definicja podaje że STRES ang. stress "naprężenie" w terminologii medycznej, stres jest zaburzeniem homeostazy spowodowanym czynnikiem fizycznym lub psychologicznym. Czynnikami powodującymi stres mogą być czynniki umysłowe, fizjologiczne, anatomiczne lub fizyczne.
Przenoszac to na mniej medyczny język stres to reakcja obronna organizmu na nowe sytuacje lub takie które wymagają od nas czegoś niezwykłego. Kiedy sie stresujecie? Na to pytanie odpowiedzcie w komentarzach. Dla mnie stresujacymi sytuacjami są wszystkie wystąpienia na uczelni, przemowy publiczne a nawet każdy mecz, chociaz gram już od około 10 lat to wymogi jakie stawiam sobie ja i bliscy wywołują stres chociaż wcale to nie jest nowa sytuacja.

Większości z nas stres kojarzy się z czymś negatywnym. Z jedej strony nic mylnego gdyż stres jest powodem wielu chorób, prowadzi do depresji a w najgorszym wypadku może być bezpośrednia przyczyną śmierci. Z drugiej strony, stres można podzielić i wynikami podziału jest to że stres może byc też pozytywny.
EUSTRES, bo o nim mowa, jest pozytywną wersją stresu, który motywuje nas do działania i podnosi poziom adrenaliny i terstosteronu u mężczyzn . Ale zeby nie było tak kolorowo jest również DYSTERS czyli znana każdemu reakcja na nowe sytuacje które są STRESOREM czyli bodźcem wywołującym stres (czyli reakcje). Zbyt długie wystawianie się na dystres prowadzi do negatywnych skutków zdrowotnych a nawet śmierci.

Po lewej stronie od przerywanej kreski mamy EUSTRES, a po prawej - DYSTRES,. Szczyt to OPTIMUM nie powodujacy stresu. Ważne że to co dla mnie jest optimum dla Ciebie moze bys Eu-lub Dystresem.
Żeby nie było tak lekko stres dzieli się również na fazy które po części omówie.
edług Hansa Selyego stres przebiega w następujących fazach:

1. Faza alarmowa jest to początkowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu doświadczenia i konfrontacji z nową sytuacja. Wyróżniamy dwie podfazy:
   Stadium szoku.
   Stadium przeciwdziałania szokowi. Jednostka podejmuje wysiłki obronne.
   Faza przystosowania (odporności). Organizm uczy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem. Jeśli organizm poradzi sobie z trudną sytuacją wszystko wraca do normy. W innym wypadku następuje trzecia faza.
   Faza wyczerpania. Stałe pobudzenie całego organizmu (przewlekły stres) prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, co może prowadzić do chorób psychosomatycznych. W szczególnych wypadkach prowadzi nawet do śmierci
   (owe definicjie zaczerpnięte z wiki bo nie widziałem sposobu aby łatwiej wam to opisać )

Skoro juz mamy fazy to może coś o biologii reakcji na stresor?
Dwa główne systemy biologiczne biorące udział w reakcji stresowej to układ współczulny i oś podwzgórze-przysadka-nadnercza (oś HPA). Układ współczulny zostaje aktywowany już w pierwszych chwilach po zadziałaniu stresora i odpowiada za tzw. reakcję walki lub ucieczki czyli decyduje po części czy jesteśmy w stanie walczyć ze stresorem czy jest ona za silny i poddajemy sie ucieczce. Pobudza on nadnercza do wydzielania adrenaliny i noradrenaliny i wywołuje takie skutki jak rozszerzenie źrenic, przyspieszenie tętna i oddechu, przyspieszenie akcji serca oraz wzmożoną potliwość i niepokój.

Oś HPA zostaje aktywowana dopiero po minutach lub godzinach od zadziałania stresora. Podwzgórze wydziela hormon kortykoliberynę (CRH), który pobudza przysadkę do wydzielania hormonu kortykotropiny (ACTH). ACTH z kolei, pobudza korę nadnerczy do wydzielania glukokortykoidów, z których u ludzi w największych ilościach występuje kortyzol. Oś HPA działa na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego – glikokortykoidy hamują aktywność podwzgórza i przysadki.

Ważną rolę w biologicznym mechanizmie stresu pełni też miejsce sinawe, znajdujące się w pniu mózgu. Ma ono połączenia z podwzgórzem, przez które aktywuje oś HPA, która również aktywuje miejsce sinawe, co powoduje rozwój reakcji stresowej. Miejsce sinawe odpowiada też za wzmacnianie zachowań lękowych poprzez pobudzanie ciała migdałowatego i hamowanie aktywności kory przedczołowej. Pełni też rolę w wzmacnianiu czujności i selektywności uwagi dzięki umiarkowanej aktywacji szlaków noradrenergicznych.

O stresie to tyle ale jak sobie z nim radzić?
Najlatwiejszym sposobem jest nie wchodzenie w reakcje ze stresorem. Czyli jeśli stresuje mnie mecz to na niego nie idę. Proste!! :) Ale co jeśli nie mamy takiej możliwości. Wtedy w ramach odstresowania w dogodnym dla tego momencie poddajemy sie zajęciom odstresowywujacym. Wiele osób biega, inni chodza na masaże a jeszcze inni czytają książki lub uprawiają sporty ekstremalne. Ostatnie jest dość niezwykłe gdyz sporty ekstremalne większośc osób stresuję, ale kwestia indywidualna jest jak sobie z nim poradzimy. To tyle odemnie, pozdrawiam cieplutko :)