علل و علایم بیماری نقرس

بیماری نقرس نوعی التهاب مفاصل است که هر کسی ممکن است به آن مبتلا شود. این بیماری به صورت درد، تورم، قرمزی، و حساسیت شدید مفاصل است که غالباً در انگشت شست پا مشاهده می‌شود.

حملات نقرسی به طور ناگهانی صورت می‌گیرد و غالباً بیمار شب‌هنگام بر اثر درد ناگهانی انگشت پا از خواب بیدار می‌شود. مفصل مبتلا قرمز و متورم می‌شود و به حدی حساس است که فرد حتی وزن ملافه را نیز روی پای خود تحمل نمی‌کند.

علایم و نشانه‌های نقرس به صورت ناگهانی و غالباً شب‌هنگام بروز می‌کند. برخی از این علایم شامل موارد زیر هستند:

• درد شدید مفصل: به‌طوری‌که گفته شد، نقرس غالباً در انگشت شست پا بروز می‌کند. البته در مفاصل دیگر نیز گاه اتفاق می‌افتد. مفاصلی که به‌طور شایع در این بیماری مبتلا می‌شوند، شامل قوزک پا، زانو، آرنج، مچ دست، و انگشتان دست هستند. معمولاً درد در چند ساعت اول بروز حمله‌ی نقرس بسیار شدید است.

التهاب و قرمزی مفصل: بعد از آن که درد مفصل فروکش کرد، ممکن است تا چند روز یا چند هفته ناراحتی در مفصل وجود داشته باشد. حملات بعدی معمولاً با شدت بیشتری بروز می‌کند و مدت بیشتری طول می‌کشد. مفاصل مبتلا معمولاً متورم و قرمز می‌شود و احساس گرمی و حساسیت دارد.

محدود شدن حرکت مفصل نیز در مراحل پیشرفته‌ی بیماری مشاهده می‌شود.

علل بروز نقرس

نقرس بر اثر تجمع بلورهای اورات در مفصل ایجاد می‌شود. اینها باعث التهاب و درد شدید در هنگام حمله نقرسی می‌شود. کریستال‌های اورات به علت سطح بالای اسید اوریک در خون ایجاد می‌شود.

اسید اوریک یکی از موادی است که بر اثر متابولیسم و تجزیه‌ی پورین‌ها که در ساختمان پروتئین‌ها وجود دارند، ایجاد می‌شود. غذاهایی مانند گوشت و ماهی سطح بالایی از اسید اوریک ایجاد می‌کنند. همچنین، نوشیدنی‌هایی که با قند میوه (یعنی فروکتوز) شیرین شده‌اند، می‌توانند از علل افزایش سطح اسید اوریک خون باشند.

در حالت عادی، میزان اسید اوریک که در بدن ایجاد می‌شود، از طریق خون به کلیه‌ها می‌رسد و در ادرار دفع می‌شود. ولی بعضی وقت‌ها میزان اسید اوریکی که در بدن تولید می‌شود بیش از توان کلیه برای دفع کردن آن است. در چنین مواردی، ممکن است اسید اوریک اضافه‌ی خون به‌صورت کریستال‌های سوزن‌مانندی را در مفصل و بافت اطراف آن تجمع پیدا کند که باعث درد التهاب شدید و تورم مفصل می‌شود.

برخی از عوامل خطرزا زمینه‌ی پیدایش نقرس را در فرد فراهم می‌سازند. این عوامل شامل رژیم غذایی غنی از گوشت و غذاهای دریایی و نوشیدنی‌های شیرین شده با فروکتوز هستند. چاقی و برخی از بیماری‌ها، مانند فشار خون بالا، دیابت، و بیماری کلیوی، و همچنین، برخی از داروها مانند داروهای دیورتیک تیازیدی و سابقه‌ی خانوادگی نقرس نیز از جمله‌ی عواملی هستند که زمینه‌ساز بروز نقرس هستند.

پیش‌گیری

یکی از مهم‌ترین اقدامات برای پیش‌گیری از بروز نقرس، مصرف مایعات زیاد و اجتناب از الکل است. بهتر است پروتئین مورد نیاز بدن از طریق محصولات لبنی کم‌چربی تأمین شود، و گوشت، مرغ، و ماهی تنها به مقدار لازم مصرف شود و اضافه مصرف نشود. همچنین، بهتر است وزن بدن در حد طبیعی حفظ شود و از چاقی و اضافه وزن پیش‌گیری شود.