Anaokulu için Materyal Tasarımım; Işıklı Bulmaca Düzeneği

Öğretmenler, anneler, babalar, büyük kardeşler. Çocuğunuzu oyalamak için gelişimi destekleyen bir düzenek yapmak ister misini? Üniversitede özel öğretim yöntemleri dersi için uydurduğum bu ışıklı bulmaca düzeneğinin nasıl yapıldığını anlatacağım.
Öncelikle bu materyalde amacımız doğru resimleri seçerek karttakiyle aynı resmi oluşturmak. Bunu yaparken gölgeleri kullanıyoruz. Düzenek resimdeki gibidir.

Üst ve ön yüzünü kestiğimiz kutumuzun içine 2 cm aralıklı paralel kartonlar yapıştırıyoruz. Bunlar film kareleri yerleştireceğimiz bölmeler olacak.
Sonra seçtiğimiz basit bir resimden 5 adet yazdırıyoruz. 1 resmi kenara ayırıp diğer dört resmi kullanıyoruz. Bu resimlerdeki parçaları, örneğin kişileri kesip birbirinden ayrıyoruz. 4 boş kağıda kestiğimiz parçaları orjinalinden farklı yerlerde olacak şekilde yapıştırıyoruz.
Şimdi elimizde aynı karakterlere sahip 5 farklı resim var. Şimdi yapacağımız işlem ise resimdeki parça sayısı kadar Asestat kağıdı kesmek. Her bir asetat kağıdı kutumuzun arka yüzeyi yüksekliğinde olmalı. Yaptığımız resim kartları da yüzeyin boyutlarında olmalı. Böylece arka yüzeye yansıttığımız gölgelerin resmi, çocuğun elindeki resim kartlarıyla aynı boyutlarda olacaktır.
Asetat kağıdının altına orijinal resmi koyuyoruz. Her bir asetat kağıdının ortasına resmin daha önce ayırdığımız bir karakterini ya da parçasını çiziyoruz. Asetat kalemleriyle aynı renklere boyuyoruz. ( Asetat kalemi yerine oje ya da beyaz tutkal-gıda boyası karışımı kullanabiliriz. Bu tarif ev yapımı cam boyası gibidir. Ben düzeneğimde bu boyaları kullandım.)
Şimdi sıra geldi asetatları koyacağımız çerçeveleri yapmaya. Yaptığımız bölmelere tam sığacak 10 tane dikdörtgen kesiyoruz. Yalnız yüksekliği 2 cm kadar az olmalı.Bölmeye yerleştirdiğinizde resimdeki gibi görünmeli.(Koli ya da maket kartonu en iyi sonucu verecekir.)
Kestiğimiz dörtgelerin kenarlarından 1cm lik şeritler çiziyoruz. Şeritler bizim çerçevemiz olacak. Ortada kalan alanı maket bıçağıyla kesip çıkarıyoruz.
İki tane çerçeceyi üst üste koyup sağ ve sol kenarlarını tutkalla yapıştırıyoruz. Çerçevenin alt ve üst kısmında iki karton arasın açılabilmeli. Bu araya hazırladığımız asetatı sokup yerleştiriyoruz. Asetatımız çerçeveden uzun olduğu için ucu çerçevenin dışında kalacaktır. Buradan tutarak çerçeve içinde sola sağa hareket ettirebilmeliyiz. Bu bizim değişik sahneler oluşturmamızı sağlayacak.
Aynı işlemi tüm resim parçaları ve çerçeveler için yapıyoruz. Ardından bir el fenerini kutunun karşısına yerleştiriyoruz. Altına kitaplar koyarak el fenerini çerçevelerin yarı yüksekliğine getiriyoruz. Oluşan gölgelerin netliğine göre fenerle kutu arasındaki mesafeyi ayarlıyoruz.

Artık oyunu oynayabiliriz. Değişik resim kartlarını gösterip aynısını yapmasını istiyoruz çocuktan. Çerçevelerin yerlerini ve asetatların sağ sol konumunu doğru ayarlayarak resmi yapmaya çalışıyor. 7 yaş üzeri çocuklar için ışık kaynağını ve asetatları hiç yerleştirmeden, doğru mesafeyi onun ayarlamasını isteyebilirsiniz.
Okul öncesi için hazırladığım düzenekte amacım, resimdeki doğru nesneleri eşleştirebilmesi, ışıkla gölge oluşumunu kavraması ve nesnelerin resimdeki konumunu gösterebilmesiydi.
Siz kendi düzeneğinizi karmaşıklaştırarak oynatacağınız yaşa uyarlayabilirsiniz. Ve ya çocuğunuzla birlikte yapmak keyifli bir uğraşı olabilir.