තැනක් ගැන යමක්

සියලු දෙනාටම සුබ දවසක් වේවා කියලා ප්‍රාර්ථනා කරනවා. මම හිතුවා මට යන්නට ලැබුණු ස්ථානයක් ගැන අද ඔයාලත් එක්ක තොරතුරු බෙදාගන්න. ඉන්දියාවේ දඹදිව සංචාරයක් ගිහින් තිබෙන කෙනෙක් නම් සමහර විට මේ ස්ථානය ඔබ දැක බලාගෙන ඇති. මේ තමයි ක්‍රිස්තු පූර්ව 623 අවට කාලයේ ඉන්දියාවේ බරණැස් නුවර ඉසිපතනයේ මිගදාගෙය නමින් හැදින්වූ ස්ථානය. වර්තමානයේ වරානාසි සාරානාත් මහාබෝධි විහාරය පිහිටා ඇති ස්ථාන‍යයි. මෙම ස්ථානය පිහිටා ඇත්තේ ඉන්දියාවේ උත්තර් ප්‍රදේශ් ප්‍රාන්තයේ යි.

පසු කාලයේ අනගාරික ධර්මපාලතුමා විසින් සාදවන ලද මූලගන්ධකුටි විහාරය පිහිටා ඇත්තේ ද මෙම ස්ථානයට නුදුරින් වේ. මෙම ස්ථානයේ ඉතිහාසය බලන විට මෙහි ඇති වැදගත්කම වන්නේ එකළ භාරතයේ බිහි වුණු විවිධ ආගමික ශාස්තෘන් අතරින් ක්‍රි.පූ. 623 කාලයේ බිහි වූ සිද්ධාර්ථ කුමාරයා බුදු බව ලබාගෙන තමන් අවබෝධ කරගත් ධර්මය ලෝකයට දේශනා කිරීම ආරම්භ කල ස්ථානය වීමයි. බෞද්ධ ඉතිහාසයේ සඳහන් වන පරිදි ඒ සඳහා බුදුන් වහන්සේ විසින් තමන් හට ධර්මය සොයා යන අවධියේ උදවු කළ පස්වග තවුසන් වහන්සේලා තෝරාගෙන තිබෙනවා. එම නිසා මෙම ස්ථානය බෞද්ධයන් හට ඉතාමත් වැදගත් ස්ථානයක්.

පසු කාලයේ භාරතයේ බිහි වුණු අශෝක අධිරාජ්‍යයා විසින් පිහිටුවා ඇති ශෛලමය ස්ථම්භයක් මගින් මෙම ස්ථානයේ අනන්‍යතාවය තහවුරු කර තිබෙන බව එහි ඇති පුවරු වල සඳහන් වෙලා තියනවා. ඒ වගේම ගුප්ත රාජ්‍යය සමයට අයත්යැයි සැලකෙන ස්ථූපයක් සහ විහාර ආරාම සංකීර්ණයක නටබුන් ද මෙහිලා දැකගත හැකියි.

මෙම ස්ථූපය ධම්මික ස්ථූපය නමින් හදුන්වනු ලබනවා. එහි ආසන්නයට ගිය විට එය ඉතා විශාල ස්ථූපයක් බව දැකගන්නට පුළුවන්. මීටර් 30ක් පමණ උස බවයි එහි සඳහන් වන්නේ. ඊට පහතින් භූමිය පුරා විහිදී ඇත්තේ නටඹුන් වූ විහාර ආරාම සංකීර්ණයකි. මෙම නටබුන් වූ ප්‍රදේශය කාලයත් සමග පස් වලින් වැසී ගොස් තිබී ඇති අතර පසුව කැනීම් කටයුතු මගින් සොයාගෙන ඇති බව එහි ඇති පුවරු වල දක්වා ඇත.

ඒ කාලයේ මෙම ස්ථානය හදුන්වා ඇති මිගදාය යන නමෙහි මිග යන වචනය මුවා හැදින්වීමට යොදාගෙන ඇත. එනම් මෙම ස්ථානයේ මුවන් සිටින්නට ඇති බව සිතිය හැකියි. ඔබ මෙම ස්ථානයට ගිය විට දැනටත් එහි අවට විශාල මුවන් ප්‍රමාණයක් සිටින බව දැකගන්නට පුළුවනි.

මෙම ස්ථානයට යන ඕනෑම බෞද්ධ අයෙකුට නුදුරින් ඇති මූලගන්ධකුටි විහාරයේ සෑම දිනකම සවසට ධම්සක් පැවතුම් සූත්‍රයට සවන් දෙන්නට පුළුවනි. අපි එහි නැවතී සිටි දින දෙක තුළදී ද විශාල පිරිසක් ඒ සඳහා සහභාගි වන බව දැකගන්නට ලැබුණා.

දැනට මෙම ස්ථානයන් ඉන්දීය පුරාවිද්‍යා අංශ මගින් පවත්වාගෙන යනු ලබනවා. ඉතින් අවසාන වශයෙන් මම ඔබටත් ආරාධනා කරන්නේ ඔබත් මෙම ස්ථානයට ගොස් සියැසින් ම බරණැස ඉසිපතනයේ මිගදාය දැකගන්නා ලෙසටයි.