Risk of cancer from Aflatoxin สารก่อมะเร็งอะฟลาทอกซินที่พบมากในถั่วทุกชนิด
เวลาว่างดูหนังดูทีวีหรือแม้แต่ตั้งวงชงเหล้าสังสรรค์ หนึ่งในของแกล้มต้องมีถั่วทอด หรือจะทานส้มตำแบบตำไทย แหนมคลุกหรือยำต่างๆก็จะมีถั่วทอดโรยหน้า ส่วนสายรักสุขภาพอาหารจำพวกธัญพืชตระกูลถั่วต่างๆ ก็เป็นที่นิยม ก็เพราะว่ามีคุณค่าทางอาหารสูง เป็นแหล่งโปรตีนที่สำคัญรองจากเนื้อสัตว์
แต่คุณรู้หรือไม่ว่า ถั่วชนิดต่างๆ มีอันตรายแฝงอยู่ สารที่เป็นอันตรายที่พบมากในถั่วก็คือเชื้อราและสารอะฟลาทอกซิน โดยสารอะฟลาทอกซินเป็นสารพิษที่เกิดจากเชื้อรา โดยข้อมูลจากวารสารกรมวิทยาศาสตร์ทางการแพทย์ได้ระบุว่าปัจจัยที่มีผลต่อการเจริญของเชื้อรารวมถึงการสร้างสารพิษอะฟลาทอกซิน ได้แก่อุณหภูมิและความชื้น ช่วงภาวะที่เหมาะสมคือ 27-43 องศาเซลเซียส และความชื้นสัมพัทธ์ 70-90 เปอร์เซ็นต์ โดยภาวะดังกล่าวเป็นสภาวะสิ่งแวดล้อมของประเทศไทย
สารอะฟลาทอกซิน (Aflatoxin) ซึ่งถูกพบครั้งแรกในปี พ.ศ. 2503 ถือว่ามีความเกี่ยวข้องกับมนุษย์โดยตรงเพราะมีพิษรุนแรงและถูกจัดเป็นสารก่อมะเร็งโดย International Association Research Center (IARC) สารอะฟลาทอกซินพบได้ทั่วไปในผลิตผลทางการเกษตร เช่น ถั่วลิสง ข้าวโพด กระเทียม หัวหอม ข้าวสาลี สารอะฟลาทอกซินเป็นสารพิษที่สามารถทนความร้อนได้สูงถึง 268 องศาเซลเซียส ดังนั้นการหุงต้มหรือการปรุงให้สุกแบบธรรมดาไม่สามารถทำลายพิษได้ เมื่อร่างกายได้รับสารอะฟลาทอกซินจะทำให้เกิดอาการชัก หายใจลำบาก ตับถูกทำลาย หัวใจและสมองบวม นอกจากนี้สารอะฟลาทอกซินชนิดบี 1 ซึ่งพบได้ตามธรรมชาติ มีความเป็นพิษสูงสุดจากทั้งหมด 4 ชนิด (B1, B2, G1, G2) และเป็นสารพิษที่ทำให้ก่อมะเร็งตับ
ในอดีตมีการตรวจหาการปนเปื้อนของเชื้อราและสารอะฟลาทอกซินในตัวอย่างผลิตภัณฑ์ถั่ว เช่น ถั่วลิสง พิสทาชิโอ แมคคาเดเมีย ถั่วลันเตา อัลมอนต์ เม็ดมะม่วงหิมพานต์ และเกาลัด พบว่าในทุกตัวอย่างที่พบสารพิษอะฟลาทอกซินจะพบการปนเปื้อนของเชื้อรา Aspergillus flavus ร่วมด้วยเสมอ เชื้อราชนิดนี้เป็นสายพันธ์ที่สามารถสร้างสารอะฟลาทอกซิน โดยพบในแมคคาเดเมีย ถั่วลิสงอบ ถั่วลิสงทอด ถั่วลิสงเคลือบ ขนมตุ๊บตั๊บ และถั่วลิสงป่น องค์การอนามัยโลกกำหนดให้สารอะฟลาทอกซินเป็นสารพิษที่ก่อมะเร็งร้ายแรงชนิดหนึ่ง โดยปริมาณเพียง 1 ไมโครกรัมสามารถทำให้เกิดการกลายพันธุ์ของแบคทีเรียจนทำให้เกิดมะเร็งในสัตว์ทดลองได้ หากมีการได้รับสารพิษอย่างต่อเนื่อง
อาหารประเภทถั่ว หัวหอม กระเทียม เป็นหนึ่งในวัตถุของอาหารของคนไทย ซึ่งเสี่ยงต่อการปนเปื้อนของเชื้อราและสารอะฟลาทอกซิน วิธีที่พอจะป้องกันสารอะฟลาทอกซินได้ก็คือ เลือกซื้อผลิตภัณฑ์ ที่มีการบรรจุได้มาตรฐาน ไม่มีกลิ่นอับชื้น ไม่เก็บอาหารแห้งเหล่านี้ไว้นาน และควรนำออกไปตากแดดจัดเพื่อลดความชื้น
Aflatoxins are poisonous carcinogens and mutagens that are produced by certain molds (Aspergillus flavus and Aspergillus parasiticus) which grow in soil, decaying vegetation, hay, and grains. They are regularly found in improperly stored staple commodities such as cassava, chili peppers, cottonseed, millet, peanuts, rice, sesame seeds, sorghum, sunflower seeds, sweetcorn, tree nuts, wheat, and a variety of spices. When contaminated food is processed, aflatoxins enter the general food supply where they have been found in both pet and human foods, as well as in feedstocks for agricultural animals. Animals fed contaminated food can pass aflatoxin transformation products into eggs, milk products, and meat.