Bitcoin Madenciliği Nedir?

Önbilgi

Madencilik kavramı size ilk etapta biraz karmaşık gelebilir. Madencilik, yalnızca yeni bitcoin’ler oluşturmak olarak görülmemelidir. Madencilik, blok zinciri teknolojisinin merkeziyetçilikten uzak bir güvenliğe sahip olmasını sağlayan bir mekanizma olarak görülmelidir. Madenciler, bitcoin sistemini korumakta, güvenliğini sağlamakta ve herhangi bir merkezi otorite olmaksızın bir sistem oluşmasını sağlamaktadır. Madencilere verilen ödül (yeni bitcoin) ile bu süreci birbirine karıştırmamanızı öneririm. Bu yazı boyunca madencilik örneklerini Bitcoin ile sınırlı tutacağım. Daha sonraki yazılarda farklı algoritmaları ve coin madenciliklerini inceleyeceğim.

Bitcoin Madenciliği

Başlangıçta, insanlar bilgisayarlarının işlemcileri (CPU) ile bitcoin madenciliği yapabiliyordu, işlemci çekirdeği sayısı ve çekirdek hızı arttıkça ile elde edilen kâr da aynı oranda yükseliyordu. Daha sonra ise, çoklu grafik kartları (GPU), FPGA cihazları ve son olarak ASIC cihazları madencilik sistemini domine etmeye başladı. Bu cihazları kullanmanın amacı daha az elektrik gücü ile daha fazla hash gücü (kazım gücü diyebiliriz) elde etmekti.
Bu hash gücü artışının ve teknolojik gelişmelerin sonucunda, yeni madencilerin piyasaya girişi oldukça zor bir hâle geldi. Diğer yazılarda değineceğim ayarlanabilir zorluk seviyesi, enflasyonu önlemek için kasıtlı bir şekilde oluşturulmuş bir mekanizmadır. Bu sorunu çözmek için madenciler genelde havuzlarda (pool) kazmayı tercih ederler.
Madenciler yeni işlemleri onaylar ve onları kamuya açık olan deftere (blok zinciri) kaydeder. Ortalama olarak, her 10 dakikada bir blok (işlemleri içeren yapı) çıkarılır. Madenciler, bir şifreleme algoritmasına dayanan zor bir matematik problemini çözmek için yarışırlar. Bulunan çözüme Proof-Of-Work (İş İspatı) denir. Bu ispat, bir madencinin problemin çözülmesi için çok fazla zaman ve kaynak harcadığını kanıtlamaktadır. Bir blok “çözüldüğünde”, içerdiği işlemler onaylanır ve işlemlerde yer alan bitcoin’ler harcanabilir. Dolayısıyla, cüzdanınıza bitcoin gönderildiyse, işleminizin onaylanması yaklaşık 10 dakika (normal şartlar altında) sürer.

Dakika bazında ortalama blok bulma süresini gösteren grafik. Kaynak: bitcoinity.org

Madenciler, bu karmaşık matematik problemini çözdüklerinde ödül alırlar. İki tür ödül bulunur: Yeni bitcoin’ler veya işlem ücretleri. Oluşturulan bitcoin miktarı her 4 yılda bir azalır (tam olarak ifade etmek gerekirse 210.000 blokta bir) ve buna “halving” (yarıya indirme) adı verilir. Günümüzde, yeni oluşturulan bir blok 12,5 bitcoin içerir. Bu sayı, daha fazla bitcoin çıkarılamayana kadar azalmaya devam edecektir. Bu durum, tam olarak 21 milyon bitcoin’in çıkarılmış olacağı 2140 yılı civarında gerçekleşecektir. Bu tarihten sonra artık bitcoin çıkarılamayacaktır.

Önbilgi kısmında da belirttiğim üzere, yeni bitcoin’lerin çıkarılamayacak olması, madenciliğin bittiği anlamına gelmez. Madenciler, ödülleri işlem ücretleri şeklinde de alabilirler. Blok bulan madenci, bloktaki işlemlerin ücretini de alabilir. Her bir blokta ödül olarak verilen bitcoin miktarı azaldıkça, madenci tarafından alınan işlem ücretleri de artacaktır. 2140'tan sonra, blok bulan madenciler ödül olarak sadece işlem ücreti alacaktır.
Her bloktan kazanılan bitcoin miktarı, her 210.000 blokta bir 2’ye bölünür. Aşağıda yer alan basit bir kod ile maksimum bitcoin miktarını hesaplayabiliriz:

Gördüğünüz üzere, en fazla 21 milyon bitcoin çıkarmak mümkün!

Twitter: https://twitter.com/okansariirmak