ကိုယ့္စိတ္ ကိုယ္စစ္
ကိုယ့္စိတ္ ကိုယ္စစ္
ကိုယ့္စိတ္ ကိုယ္စစ္ ဆိုတဲ့ စကားလံုးေလးက အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာေတြေပၚမွာေတာ္ေတာ္ကိုေခတ္စား
ေနတဲ့စကားလံုးေလးျဖစ္ေနပါတယ္။ တကယ္ပဲကိုယ့္စိတ္ကိုယ္စစ္နိုင္ရင္ နိဗၺာန္ မ်က္ေမွာက္ျပဳရမွာပါ။
ကိုယ့္စိတ္ကုိ ကိုယ္စစ္တတ္ဖို ့ေတာ့ လိုပါတယ္။
အေျပာလြယ္သေလာက္ အလုပ္ခက္တယ္ဆိုတဲ့ ပညာရွိတို ့အဆိုအမိန္ ့အတိုင္းပါပဲ။ေျပာတဲ့စကားေလးက
တစ္ခြန္းတည္း။လြယ္လြယ္ေလး။ ဒါေပမယ့္ နည္းမသိေတာ့ လုပ္လို ့မလြယ္ပါဘူး။ စိတ္ကိုသိေနရင္ျပီးေရာ
ဆိုေတာ့လည္း သမထ ျဖစ္ေနျပန္ပါတယ္။ သမထ ဆိုတာ သံသရာလည္ေၾကာင္းတရားပါ။ သမထ
အားထုတ္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ကိေလသာ မ၀င္တဲ့အတြက္ ျငိမ္းေအးတယ္ဆိုေပမယ့္ ကိေလသာပယ္သတ္တဲ့
အလုပ္မဟုတ္လို ့ ျငိမ္းေအးတာ ခဏတာပဲျဖစ္ပါတယ္။သမထ အားထုတ္ျပီး အထင္မွားသူမ်ားရွိပါတယ္။
ရဟန္းကိစၥျပီးသည္မွာ အႏွစ္ေျခာက္ဆယ္ေက်ာ္ျပီးဟု အဓိမာနျဖစ္ေနသည့္ စိတၱလေတာင္မွ မေထရ္ၾကီး
တစ္ပါးအား ဓမၼဒိႏၷ ရဟႏ ၱာ အရွင္ျမတ္က လွပေသာ အမ်ိဳးသမီးကို အဘိညာဥ္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းခိုင္းျပီး ေစ့ေစ့
စူးစူး ၾကည့္ေစေသာအခါ တဏွာရာဂ တို ့ လွ ူပ္ရွားထၾကြလာ၍ ေနာင္တရေလ၏။ထိုအခါ အရွင္ျမတ္
ဓမၼဒိႏၷက မေထရ္ၾကီးအား ျဖစ္ပြားေနေသာ ရာဂ စိတ္ကိုပင္ ၀ိပႆနာ ရွူေစရာ ရဟႏ ၱာ အစစ္ျဖစ္သြား
ရပါသည္။(မူလပဏၰာသ အ႒ကထာ)
သရက္ဥယ်ာဥ္`၌တရားအားထုတ္ေနေသာ အရွင္ေမဃိယ သည္ ၀ိတက္တို ့ႏွိပ္စက္သျဖင့္ တရားမရနိုင္
ရကား ျမတ္စြာဘုရားထံ ျပန္ေလွ်ာက္ထား၏။ ျမတ္စြာဘုရားက စိတ္ျပဳျပင္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေရး
တရားကို ေဟာၾကားေတာ္မူရာ တရားအဆံုး မွာ ေသာတာပတၱိမဂ္ျဖင့္ အရိယ သစၥာကို ထိုးထြင္းသိျမင္
ေလ၏။(ဓမၼပဒ ပါဠိေတာ္)
ဒါဟာ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္စစ္တာကိုျပတာပါပဲ။သမထ နဲ့ ၀ိပႆနာ မကြဲပဲ အားထုတ္တဲ့အတြက္ ကိုယ့္ကိုကိုယ္
အဟုတ္ထင္ေနခဲ့တာ။အရိယာ ရဟႏ ၱာက နည္းျပေတာ့မွ ၀ိပႆနာ အားထုတ္နိုင္တဲ့အျဖစ္ပါ။ ၀ိပႆနာ
ဆိုတာ သိဖို ့ဆရာလိုပါတယ္။ အရွိကိုသိဖို ့မခက္ေပမယ့္ မရွိတာကိုသိဖို ့ေတာ့ခက္ပါတယ္။ သို ့ေသာ္
မသိရင္ပဲ ခက္တာပါ။ သိရင္ မခက္ပါဘူး။
သိေအာင္လုပ္ပါ။ဥာဏ္ပါပါေစ။ စိတ္ဆိုတာ အမ်ိဳးမ်ိဳး လာပါတယ္။ျမင္စိတ္။ၾကားစိတ္။နံစိတ္။စားစိတ္။
ေတြ ့ထိစိတ္။ ေလာဘစိတ္။ေဒါသစိတ္။ေမာဟစိတ္။ အေလာဘစိတ္။အေဒါသစိတ္။ ေတြးေတာၾကံစည္စိတ္။
စသျဖင့္ ပင္ကိုယ္အျမဲတမ္းရွိတဲ့စိတ္ကေတာ့ ေလကိုထုတ္တဲ့စိတ္နဲ့ ေလကိုသြင္းတဲ့စိတ္ ႏွစ္မ်ိဳးရွိေနပါတယ္ အလြယ္ေခၚေတာ့ ရွူစိတ္ ရွိဳက္စိတ္ေပါ့။
လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ ေက်နပ္တဲ့စိတ္ရွိမယ္။ မေက်နပ္တဲ့စိတ္ရွိမယ္။ခ်စ္တဲ့စိတ္ရွိမယ္။ မုန္းတဲ့စိတ္ရွိမယ္။
ေက်နပ္တာလည္းမဟုတ္ မေက်နပ္တာလည္းမဟုတ္တဲ့စိတ္ရွိမယ္။ဥေပကၡာျပဳတဲ့စိတ္ရွိမယ္။ စိတ္ေတြကို အနီးစပ္ဆံုးေဖၚျပတာပါ။သေဘာတရားေလးေတြပါပဲ။ အထည္မရွိဘူး ။ျဒပ္ မရွိဘူး။ အေကာင္မရွိဘူုး။
ခ်စ္တဲ့စိတ္ဟာ ေလာဘ။ ေက်နပ္တဲ့စိတ္ဟာလည္းေလာဘ။ မုန္းတဲ့စိတ္ဟာ ေဒါသ။ မေက်နပ္တဲ့စိတ္
လည္း ေဒါသ။ ဒီစိတ္ေတြ ျဖစ္ေပၚတာဟာ အရွ ူခံဖို ့ျဖစ္ျပေနတာပါ။ငါ့ကိုၾကည့္ပါလို ့သူကေျပာတယ္။
တကယ္ၾကည့္လိုက္ပါ။ၾကည့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဥာဏ္စိတ္ပဲရွိေနမယ္။ေဒါသစိတ္ မရွိဘူး ။ ေလာဘ စိတ္မရွိဘူး။
စိတ္ဆိုတာ တစ္ခုတည္းပဲျဖစ္တယ္။ ႏွစ္ခုျပိဳင္ျပီးမျဖစ္ဘူး။ တစ္ခုျပီးမွ တစ္ခုျဖစ္တာ။ ျမန္လြန္းတဲ့အတြက္
ႏွစ္ခုျပိဳင္ျဖစ္တယ္လို ့အထင္ေရာက္တတ္ပါတယ္။
ခ်စ္တဲ့စိတ္ျဖစ္ေပၚရင္ ခ်စ္ျပီးရင္းခ်စ္ခ်င္တဲ့ေလာဘ စိတ္က တြဲျပီးပါလာပါတယ္။ခ်စ္တဲ့စိတ္ကေလးပါလား
လို ့ သိလိုက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ခ်စ္တဲ့စိတ္ကေလး ပ်က္ျပီး သိတဲ့ဥာဏ္စိတ္ကေလးပဲရွိပါတယ္။ ပ်က္တယ္ဆိုတာ
ခ်စ္တဲ့စိတ္ကေလးခ်ဳပ္သြားတာပါ။ခ်ဳပ္သြားတဲ့ခဏမွာကိေလသာျငိမ္းပါတယ္။ခ်စ္တဲ့စိတ္ခဏခဏလာတိုင္း
ခ်စ္တဲ့စိတ္ပါလားလို ့ ဥာဏ္နဲ့ဆင္ျခင္ေပးရင္ ခ်စ္တဲ့စိတ္ကေလး ေခါင္းပါးလာမယ္။ ဥာဏ္၀င္လာတာပါ။
အဲ့ဒီလိုခ်စ္တဲ့စိတ္က အရွ ူခံဖို ့လာတိုင္းလာတိုင္း ခ်စ္တဲ့စိတ္ပါလားလို ့ဥာဏ္နဲ့ဆင္ျခင္ျပီး သိနိုင္ရင္
ဆင္ျခင္ရာမွာ ဥာဏ္နဲ့ဆင္ျခင္လိုက္တာနဲ့ တျပိဳင္နက္ ခ်စ္တဲ့စိတ္ကေလး မရွိေတာ့တာကိုပါသိရပါမယ္။
အဲ့သည္လို သိျခင္းသည္ ပညာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပညာဟာ ၀ိပႆနာ မဂ္ဥာဏ္ျဖစ္ပါတယ္။ ေရွ ့စိတ္ကို
ေနာက္စိတ္နဲ့သိျခင္းပါ။ေရွ ့မွာျဖစ္တဲ့ကိေလသာစိတ္ကို ေနာက္ကေန ပညာဥာဏ္နဲ့ထိုးထြင္းသိျမင္ျခင္း
က ကိေလသာကိုေခါင္းပါးေစျပီး ၀ိပႆနာ မဂ္ဥာဏ္ကို ျဖစ္ေစပါတယ္။ အဲ့ဒီ၀ိပႆနာမဂ္ဥာဏ္ကို
ေနာက္ကဆက္ျပီး ဥာဏ္နဲ့ ထပ္ဆင့္ ဆင္ျခင္ေပးရင္ ထပ္ဆင့္ ၀ိပႆနာ မဂ္ဥာဏ္ကိုရပါတယ္။ ဆက္ျပီး
ဆက္ျပီး သာ ဥာဏ္နဲ့ ဆင္ျခင္ျပီး ရွ ူမွတ္သြားမယ္ဆိုရင္ ကိေလသာ ေတြ ကို ၾကားခိုခြင့္မေပးရင္
၀င္လာသမွ် ကိေလသာကိုလည္း ဥာဏ္နဲ့ဆင္ျခင္သိျပီး မရွိေတာ့ပါလား။ ပ်က္သြားျပီ။ ခ်ဳပ္သြားျပီ။
အနိစၥ။ မျမဲပါလား။ ေျပာင္းသြားပါလား။ စသည္ျဖင့္ ဥာဏ္နဲ့ျမင္ေအာင္ မွန္မွန္ကန္ကန္ ရွဴမွတ္နိုင္ရင္။
၀ိပႆနာ မဂ္ဥာဏ္ကေန ကိေလသာေတြပါးျပီး ေလာကုတၱာရာမဂ္ဥာဏ္ကိုရမွာျဖစ္ပါတယ္။
ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္စစ္တာဟာ စိတ္ျဖစ္ေနတာကိုဥာဏ္နဲ့ထိုးထြင္းသိျမင္ျပီး ပ်က္သြားတာကိုသိမယ္။ေျပာင္း
သြားတာကိုသိမယ္။ ဒီလိုေလး ေစာင့္ၾကည့္ေနဖို ့သက္သက္ပါပဲ။ ဒီလိုျဖစ္ခ်င္တယ္ ဟိုလိုျဖစ္ခ်င္တယ္နဲ့
ကိုယ္ျဖစ္ခ်င္ရာကို ေလွ်ာက္ေတြးေနဖို ့မဟုတ္ပါဘူး။ သူျဖစ္ေနတာကို ေစာင့္ၾကည့္ျပီးရွူဖို ့ မွတ္ဖို ့ပါ။
ဒါေၾကာင့္ ကိုယ့္စိတ္ကိုယ္စစ္ဆိုတဲ့စကားေလးက လြယ္လြယ္ေလး။ တကယ္စစ္တတ္ရင္ တကယ္ရတယ္
ဆိုတာေလးပါ သိေစခ်င္ပါတယ္။တကယ္မစစ္တတ္ရင္ ခ်စ္တာ ခ်စ္မွန္းပဲသိတယ္။ဥာဏ္နဲ့ဆင္ျခင္တဲ့အခ်ိန္
မွာ ခ်စ္တဲ့စိတ္ကေလး ခ်ဳပ္ေပ်ာက္တာကို သိဖို ့လိုပါတယ္။ ပညာ နဲ့ ယွဥ္ျပီး စိတ္ကိုစစ္တတ္ဖို ့
အလြန္အေရးၾကီးပါတယ္။
ခ်စ္တဲ့စိတ္ကိုခ်စ္တဲ့စိတ္မွန္းမသိေတာ့ ခ်စ္ျပီးရင္းခ်စ္ခ်င္။ခ်စ္ျပီးရင္းခ်စ္ခ်င္နဲ့။ကိန္းတဲ့ကိေလသာကေန
ထ တဲ့ကိေလသာျဖစ္။ ထတဲ့ကိေလသာကို မထိန္းေတာ့ လြန္းၾကဴးတဲ့ ကိေလသာျဖစ္။ ကိေလသာ သံသရာ
ကေန မထြက္နိုင္ျဖစ္ေတာ့တာပါပဲ။
ကိန္းတဲ့ကိေလသာရွိသူမ်ားျဖစ္လို ့ အခံဓါတ္ရွိေနေတာ့ အတိုက္ဓါတ္ေလးမ်ားလာရင္ ထတဲ့ကိေလသာပဲ
ျဖစ္ေတာ့တာပါပဲ။ ထ တဲ့ကိေလသာဆိုတာ ကိေလသာပြင့္ထြက္လာတာပါ။ အခံဓါတ္နဲ့ အတိုက္ဓါတ္ေတြ ့
ရင္ အပြင့္ဓါတ္ျဖစ္ပါတယ္။ဒါေတြဟာ အရွ ူခံတရား ဓါတ္(၁၈)ပါးပါ။ အဲ့ဒီဓါတ္(၁၈)ပါးကို ရွူတတ္မွတ္တတ္
ရင္ခ်ဳပ္ပါတယ္ ျငိမ္းပါတယ္။ သိေအာင္လုပ္မွရပါတယ္။သိရင္ ခ်ဳပ္တယ္။ျငိမ္းတယ္။၀ိပႆနာ က လမ္းဆံုး
ရွိတယ္။ သမထ က လမ္းဆံုးမရွိပါဘူး။၀ိပႆနာအလုပ္ နဲ့ ခႏၶာ့ ဒုကၡ လြတ္ေအာင္အားထုတ္ၾကပါ။
အဲ့ဒီလိုသိဖို ့ဆိုတာ သတိထားမွရမွာပါ။အရိယာျဖစ္ခ်င္တဲ့သူကေတာ့ ၀ီရိယေလးစိုက္ထုတ္ျပီး တစိုက္စိုက္
မတ္မတ္ေလး ရွဴမွတ္ရပါမယ္။ ရွ ူမွတ္ရာမွာ ပညာနဲ့ ၾကည့္တတ္ဖို ့လိုအပ္ပါတယ္။
သတိထားပါ။၀ီရိယစိုက္ပါ။ ပညာနဲ့ ရွ ူပါ ။
အဲ့ဒီနည္းနဲ့ ကိုယ့္စိတ္ကို ကိုယ္ တကယ္စစ္ၾကပါလို ့တိုက္တြန္းပါတယ္။
*****တတိယေျမာက္သမီးေတာ္*****