Strategic Planning and Experimentation (English/Turkish)

Strategic planning was very popular in the 1990s when I began my work life. To achieve any task, a general strategy was first set up, tactical plans were created to support this strategy, and these plans were tried to be implemented in a determined manner. Thus, it was aimed to ensure efficient use of the available resources towards the desired target.

Strategic planning required the knowledge of the areas of expertise in the field of activity and the best practices. While creating a strategic plan, many assumptions were used, and these assumptions were assumed to be true. Thus, it was ensured that the highest possible percentage of the activities carried out would produce efficient results.

After all, it was a global economy that made it easier to access information through the internet, and it made sense to imitate initiatives in which others tried and succeeded. Strategic planning attaches great importance to theory; while intellectual knowledge was blessed, the practice did not seem so important.

As the years progressed, the understanding of disciplined adaptation of generally accepted ways of doing business began to lose popularity. Because the assumptions adopted during strategic planning could be wrong, as the change in the market accelerated, things could not go as expected. The rapid change in technology had begun to change the rules of the game so quickly that the plans that were made with great effort could become useless.

To make a difference in the work done over time, it was not enough to do it in accordance with the well-known methods. It was necessary to innovate and quickly implement these innovations constantly. Because digitalization reduces costs, it became popular to try out new business models with relatively low costs.

After all, the idea of strategic planning emerged at a time when the industry was the dominant sector in the economy. Industrial production required a large scale and a large amount of physical investment. The price of a wrong investment was therefore very high.

Now many experiments have been carried out to achieve business objectives. Innovations are first tested on a small scale, and products/services that are accepted by the market are gradually being developed. This gradual investment concept has even shaped the entertainment industry. When a particular piece of fiction is appreciated, new films, novels, computer games, and tv series regarding that universe are produced.

A business understanding that encourages risk has begun to develop. A large number of low-cost and fast-paced trials are being carried out. The experiments that succeed are applied on a larger scale.

The practice of applying the trial and error method with fast iterations has also taken place in politics. Populist right-wing politicians use this method. They develop hypothesis contrary to generally accepted truths, measure reactions, and sometimes implement these concepts despite the negative responses. Thus, they remain on the agenda, and when some of the actions work, they take are regarded as brave, foresighted leaders.

Being less educated is a kind of advantage to implement the action-driven way of doing business. Because in educated minds, there are clear boundaries about what is right and wrong. Experts in a particular field can prevent innovation because of their preconceptions about which action will work and which will not work.

Due to the nature of innovation, the majority of innovation trials fail, but a small number of successful tests make up for the amount spent on failed trials.

Experimentation neither diminishes the importance of expertise, nor it eliminates the need for strategic planning.

Of course, there is also an ethical dimension. The experiments must comply with the ethical rules. Focusing too much on daily practical results in areas such as education, international relations, the law can lead to significant problems in the long run.

In recent years, the business world began to prefer Anglo-Saxon empiricism rather than rationalism. Development of measuring possibilities compared to the past is influential in this issue. Digitization allows taking the results of the actions quickly and efficiently. The most critical problem with trial and error approach is that short-term output does not guarantee the positive results that will occur in the long-term. For this reason, it is necessary to evaluate the long-term effects as well as whether a concept is useful before being disseminated.

Thanks for reading.

Image Sources: https://unsplash.com/photos/ukzHlkoz1IE and https://giphy.com/

Çalışma yaşamıma başladığım 90'lı yıllarda stratejik planlama çok popülerdi. Herhangi bir işi başarmak için öncelikle genel bir strateji oluşturuluyor, bu stratejiyi destekleyecek taktik planlar oluşturuluyor ve bu planlar kararlı bir biçimde uygulanmaya çalışılıyordu. Böylece eldeki kaynakların ulaşılması istenen hedefe yönelik olarak etkin kullanımı sağlanmaya çalışılıyordu.

Stratejik planlama faaliyet gösterilen alanla ilgili uzmanlık alanlarını, en iyi uygulama örneklerini bilmeyi ve bu uzmanlıklardan koordineli bir biçimde yararlanmayı gerektiriyordu. Stratejik plan oluşturulurken çok sayıda varsayım kullanılıyor ve bu varsayımların doğru olduğu kabul ediliyordu. Böylece yürütülen faaliyetlerin mümkün olan en yüksek yüzdesinin verimli sonuçlar doğurması garanti altına alınmış oluyordu.

Ne de olsa küresel bir ekonomi söz konusuydu, internet sayesinde bilgiye erişim kolaylaşmıştı, faaliyet alanında dünyada başkalarının deneyip başarılı olduğu insiyatiflerin taklit edilmesi mantıklı görünüyordu. Stratejik planlama teoriye büyük önem atfediyor, entelektüel bilgi kutsanırken, uygulama o denli önemli görünmüyordu.

Yıllar ilerledikçe genel kabul görmüş iş yapma biçimlerinin kişi ya da şirketlerin faaliyetlerine disiplinli bir biçimde uyarlanması anlayışı popülaritesini kaybetmeye başladı. Zira stratejik planlama yapılırken benimsenen varsayımlar yanlış olabiliyor, piyasadaki değişim hızlandığı için işler beklendiği gibi gitmeyebiliyordu. Teknolojideki hızlı değişim oyunun kurallarını o kadar çabuk değiştirmeye başlamıştı ki büyük emek verilerek yapılan planlar işe yaramaz hale gelebiliyordu.

Zamanla yapılan işte fark yaratmak için o işi kitabına uygun olarak yapmanın yeterli olmadığı görüldü. Sürekli yenilik yapmak ve bu yenilikleri çevik bir biçimde hayata geçirmek gerekiyordu. Dijitalleşme maliyetleri azalttığı için görece düşük maliyetlere katlanarak yeni iş modelleri denemek popüler hale geldi.

Ne de olsa stratejik planlama fikri sanayinin ekonomide başat sektör olduğu bir dönemde ortaya çıkmıştı. Sanayi üretimi çok büyük ölçek ve yüksek miktarda fiziki yatırım gerektiriyordu. Yapılan yanlış bir yatırımın bedeli bu nedenle çok ağır oluyordu.

Şimdilerde iş hedeflerini gerçekleştirmek için çokta deney yapılmaya başlandı. İnovasyonlar önce küçük ölçekte deneniyor, piyasada bir karşılık bulan ürünler aşamalı olarak geliştiriliyor. Bu aşamalı yatırım anlayışı eğlence sektörünü bile şekillendirir duruma geldi. Belirli bir eser ilgi gördüğünde, o dünyaya ait yeni filmler, romanlar, bilgisayar oyunları, diziler yapılıyor.

Risk almayı teşvik eden bir iş anlayışı gelişmeye başladı. Düşük maliyetli ve hızla hayata geçirilebilen çok sayıda deneme yapılıyor. Bu denemelerden başarılı olanlar daha büyük bir ölçekte uygulanmaya çalışılıyor.

Deneme yanılma yöntemini hızlı iterasyonlarla uygulama pratiği siyasete de sirayet etti. Popülist sağ siyasetçiler, tabanlarının görece cahil olmasının getirdiği avantajı da kullanarak bu yöntemi fazlasıyla kullanıyorlar. Genel kabul görmüş doğrulara zıt söylemler geliştirip bunun yarattığı tepkileri ölçüyor, bazen gelen olumsuz tepkilere rağmen bu görüşleri hayata geçiriyorlar. Böylece sürekli gündemde kalıyor, aldıkları aksiyonların bir kısmı işe yaradığında ise cesur, öngörülü lider olarak kabul görüyorlar.

Daha az eğitimli olmak aksiyona dayalı bu iş yapma biçimi için bir tür avantaj oluşturuyor. Zira eğitimli zihinlerde neyin doğru neyin yanlış olduğuna dair daha net sınırlar oluşmuş oluyor. Belirli bir alanın uzmanları hangi aksiyonun işe yarayıp, hangisinin işe yaramayacağına dair önsel kabulleri nedeniyle yeniliklerin önünü kapayabiliyorlar.

Yeniliğin doğası gereği, yapılan inovasyon denemelerin büyük çoğunluğu başarısız oluyor, ancak başarılı olan az sayıdaki deneme başarısız denemelere harcanan kaynağın telafi edilmesini sağlıyor.

Deneysel iş yapma biçiminin işe yarıyor olması, ne uzmanlığın önemini azaltıyor, ne de stratejik planlama yapma gereğini ortadan kaldırıyor. Planlı, sistematik yaklaşımlara ve yapılan işin uzmanı olmaya her zaman ihtiyaç var.

Olayın elbette bir de etik boyutu var. Yapılan denemelerin etik kurallara uygun olması gerekiyor. Eğitim, uluslararası ilişkiler, hukuk gibi alanlarda gündelik pratik sonuçlara gereğinden fazla odaklanmak uzun vadede büyük sorunlara yol açabilir.

Son dönemde iş dünyası rasyonalizm yerine Anglo-sakson empirizmini tercih eder duruma geldi. Bunda ölçüm imkanlarının geçmişe kıyasla çok gelişmesinin etkisi büyük. Dijitalleşme alınan aksiyonların doğurduğu sonuçların hızla ve düşük maliyetle görülebilmesini sağlıyor. Bu anlayışın en önemli sıkıntısı kısa vadeli çıktıların çoğunlukla uzun vadede oluşacak olumlu sonuçları garanti etmemesi. Bu nedenle bir konseptin yaygınlaştırılmadan önce işe yarayıp yaramadığının yanı sıra, uzun vadede doğuracağı sonuçları da iyi değerlendirmek gerekiyor.

Okuduğunuz için teşekkür ederim.