İnsan Aktiviteleri Değere Dönüşüyor..

Bu nasıl olabilir? diye belki kendi kendinize soruyorsunuz. Ya da benim her hareketim nasıl bir değer sağlayabilir? veyahut bunun karşılığı maddi olarak nasıl ortaya çıkabilir? gibi kafanızda sorular canlanmış olabilir. Oldukça normal sorular ama gerçektende yeni bir anlayış biçimi hayatımıza geliyor ve her yaptığınız hareket bir değer olarak ifade edilebilor. Tabi bunun karşılığı olarakta maddi bir sonuç elde edebiliyorsunuz.

kaynak

Sahi Değer Nedir? Bir şeyin değerli olmasına kim, nasıl karar verir?

Değer kavramı aslında oldukça öznel bir kavram olarak nitelendirilebilir. Herkesin ölçüt ya da değer biçme kavramı başkalarına göre değişebilir. Ancak birde toplumlar tarafından genel kabul görmüş değer kavramları vardır. Örneği altın, gümüş ve elmas gibi maddeler birer değerdir. Çünkü geçmişten bugüne bu şekilde kabul görmüştür.

Sonuç olarak baktığımızda konuyu iktisadi açıdan düşünme tarafında değilim. Konuya biraz daha felsefi açıdan baktığımızda değer kavramı genel olarak bizim dışımızda başkaları tarafından onaylanmış ve bizim kabul etmemize neden olduğumuz bir kavram olarak karşımıza çıkıyor. Yani eğer herkes altını değer olarak görüp ve ona günümüz koşşulları içerisinde maddi bir karşılık belirliyorsa bunu doğal olarak kabul ediyorsunuz.

Gelmek istediğim nokta şu; her ne yaparsanız yapı değer ve değer yaratmak kavramlarında başkalarına veyahut başka merkezi yapılara bağlıymış gibi hareket ediyoruz veya öyle hissediyoruz. Bu da bizi öznel düşünmekten ve kendi içimizdeki yaratıcılığımızı ortaya koymaktan alıkoyuyor. Çünkü genel kabul görmüş kuralları tercih etmek ve sürüye uymak bizim için daha kolay.

Ancak genel görmüş kurallar yada gelenekler bu şekilde devam etse bile bazı şeyler değişiyor. Aslında değişim yıkıcı teknoloji dediğimiz ürünler ile başladı ve devam ediyor. Henüz kalabalıklar bu tarz düşünce yapısına alışkın değil. Bundan dolayı yazılanların çoğunluk tarafından kabul edilmesini beklemiyorum. Bu yüzden de bu teknolojilerin adı yıkıcı.

Bu teknolojiler neden yıkcıı diye sorgulayacak olursak karşımıza en temel kavram çıkıyor>>>Data. Aslında hayatımıza yeni giren teknolojilerin neredeyse tamamı datayı toplama, işleme ve işimize yarayacak bir modele dönüştürme üzerine kurulu. Bu doğrultuda her hareketimiz aslında bir dataya dönüşüyor. Bu data yeni sermaye hatta kapitalizmin artık en önemli yapı taşı diyebiliriz. Artık paraya sahip olan değil, dataya sahip olan dünyayı yönetmeye- yönlendirmeye başladı.

Gelgelelim hareketlerimizin değere dönüşme kısmına. Bu kısıma bağlı iki önemli faktör var. Birincisi artık datanın dağıtık tabanlı defter gibi teknlojiler üzerinde saklanmaya başlanılarak korunması (Blockchain'de bunun içerisinde) ve gelecekte algoritmaların, robotların ve yapay zekanın bir çok rutin işi alacak olması sonucunda insanlar ne yapacak? (oyun oynama, sanat ve diğer yaratıcı işler vs.) İkinci kısım için henüz erken ama şimdiden bazı meslekler kaybolmaya veya burada çalışan insan faktörünün yerini yapay zeka-algoritma almaya başladı. Bu süreçte ilk seçeneğe döndüğümüzde ise kısa olması için DLT diyeceğim, ( dağıtık tabanlı defter) kişisel datalarımızı (buna aklınıza gelecek herşeyi dahil edin bankanızdaki para, sosyal medya paylaşımlarınız vs..) kendi kişisel merkezinizde saklayabileceğiniz bir ortam sağlıyor. Böyle olunca datayı işleyenlerin buna ulaşması için tarafınızdan bir onay alması gerekiyor. Sizin kişisel imzanız diyebileceğimiz bu onay olmadan kimse bu verilere ulaşamaz. Bundan dolayı yeni bir model hayatımıza girmeye başladı. Gelir paylaşımlı iş modelleri..

Bu model ile birlikte ortaya yaratılan iş modelinde kişiler sisteme koyduğu değer karşılığında bir ekonomi yaratabiliyor ve bu ekonomiden pay alabiliyor. Kriptoparalar özelinde bu tarz modellerin hayatımıza girdiğini görmeye zaten başlamıştık. Ancak süreç giderek gelişiyor. Bu tarz ekonomiler oyun, kumar, spor ve diğer sosyal medya tabanlı eğlence platformları özelinde hayata geçtiğini görebiliyoruz. Yani siz oyun oynarken ya da spor yaparken para kazanabilirsiniz. Tüm bu ekonominin oluşması datanın dijitalleşmesi ve token adı verilen kripto para birimleri aracılığı ile yeni bir ekonomik modelin oluşturulması ve aynı zamanda tüm bu araçlarla verilerinizin belli bir ortam altında güvende kalması.

Bu konu üzerinde çok fazla konuşulabilir. Ancak daha fazla uzatmadan son sözlerimi belirterek yazımı burada sonandırmak istiyorum. Şuan için sadece belirli alanlarda bu tarz modeller ortaya çıksa da giderek daha geniş alanlara yayılacağı ve ödüllendirme temalı iş modellerinin kurumsal şirketleri bile içine alarak gelişeceği ekonominin temelleri atılmaya başlandı. Her gün yeniye biraz daha alışmak ve yıkıcı teknolojilerin fikirlerimizi yıkmasına izin vermek yerine bizi sisteme adapte etmesine izin vermeliyiz.

Okuduğunuz için teşekkür ederim.