Karolenj Dönemi Resim Sanatı-Karolenj period picture

Merhabalar bugün Karolenj Dönemi Resim Sanatıyla ilgili ufak bir bilgi aktarımı yapacağım.

Bu dönem mimari daha ön plandadır. Ancak mimariden sonra resim sanatı da oldukça etkindir. Bu dönemin resim sanatı kaynaklarını genellikle günümüze az sayıda ulaşan duvar resimleri ve el yazması incil resimleri ouşturur.
Bizim için bu dönem resim sanatının en önemli özelliği,orta çağ dinsel resim anlayışının temelini oluşturmasıdır.
Bu dönem resim sanatına Orta Çağda hakim olan derebeyliklerin ve kiliselerin yön verdiğini söyleyebiliriz. Ancak bu konuda en önemli rolü Karolenj Hanedanlığının en önemli ismi Charlemagne almıştır.

Avrupa'da tüm askeri ve sanatsal faaliyetlerin önünü açmıştır. Sanatın koruyucusu ve destekçisi olarak ön plana çıkmıştır.Bu da onu Hristiyan kültürünün ve sanatının hamisi konumuna getirmiştir.
Sanat onun döneminde biraz daha rahat nefes almıştır diyebiliriz.Çünkü kilise sanatın boğazını tüm gücüyle sıkmaktadır bu dönemlerde. Onun sarayında sanatın olgunlaşması ve gelişmesi için daha uygun bir ortam oluşmuştur. Bu da yeni bir sanat ekolünün doğumuna neden olmuştur. Hatta Charlemagne'nin Aechen'ni ikinci bir Roma yapmak isteği bilinmektedir. Bu sebeple bir saray okulu kurarak küçük çaplı sanat atölyeleri açmıştır. Burada yetişen sanatçılar aynı zamanda birer din adamıydı ve Karolenj Dönemi Resim sanatının ilk örneklerini de onlar ortaya koymaya başladı. Hem din adamı hem sanatçı olan bu kesim, üretilen İnciller için süsleme ve resimler yapmaya başladılar. Tabi kutsal içeriklere uygun olarak bu resimler yapılıyordu. Bu dönemde Bizans resim sanatının da çok güçlü bir etkisi vardır. Şimdi örneklerle devam edelim...

İlk örnek '' Yüceltilen İsa, Godelscalc İncili, Paris Ulusal Kütüphanesi, 781-783.

Bu eser Orta Çağ resim sanatının ilk önemli eserlerinden biridir. Charlamagne'nin zamanında yapılmıştır.Resimde Bizans etkisi çok güçlü bir şekilde hissedilmektedir.Asıl önemli olan ise hem Bizans hem de yeni stillerin bir arada kullanılmasıdır. Resim için düzlemsel ve süslemeci olduğunu söyleyebiliriz. Amaca hizmet etme kaygısı vardır. Resmin bir çerçeve ile çevrelendiğini görüyoruz. Bu çerçeve geçmeli düğümler ve bitkisel motifler ile oluşmuş. Merkeze yerleştirilmiş bir taht üzerinde vaziyette İsa figürünü görmekteyiz.

Figürün arkasında ise IHS ve XPS harflerini görmekteyiz. Yani 'Iesous Christos', 'İsa Mesih' anlamına gelmektedir.

İsa figürünün elbise resnkleri ise belli anlamlar ifade etmektedir. Mesela Yeşil ; Ölümsüzlük,Kırmızıya yakın olan Eflatun ise ; Kralların rengidir ve Dünyanın hakimi anlamını taşımaktadır.Mavi renk ise gökselliği ve Tanrıya yakınlığı temsil eder. Resim de İsa sağ eliyle bir kutsama işareti yapmakta diğer eliyle ise bir İncil tutmaktadır. Oturduğu taht ise onun yetki ve yargı sahibi olduğunu söyler. Geniş satıhlar tek renge boyanmış ve düzlemselliğin hakim olduğu iki boyutlu bir resimdir. Anatomi başarılı değildir ancak başın gövdeye oranına dikkat edilmiştir. Bol ve kıvrımlı elbise ise bu dönem resim sanatının sevilen bir özelliğidir. Pörtlek iri göz yine figürlerde çokça kullanılan bir özelliktir. Dönemin resim sanatında tüm sanatçılar resimlerini boşluk kalmayacak şekilde süslemişlerdir. Bu resimde de bunu rahatlıkla görüyoruz. Aynı zamanda kalın konturlar kullanılmıştır. Yani nesneleri birbirinden ayırmaya yarayan siyah kalın çizgiler yer almaktadır ve dönem resimleri için de sıkça karşılaştığımız bir durumdur.

Gelelim ikinci resme. Aziz Matta, Centula İncili, Abbevilie Kütüphanesi.

Karolenj Mimarık zincirini okuyanlar Centula adını hatırlayacaktır. Hani Charlemagne'nin damadının yaptırdığı yapı.

İşte bu incil'de yine aynı kişi tarafından yaptırılmıştır. Karolenj dönemi için önemli olan resim çerçevesi burada yine karşımıza çıkıyor. Çerçeve olarak iki sütüna dayalı bir kemer kullanılmış. Aziz Matta ise bu kemer altında bir tahtta otururken resmedilmiştir.Bu tahtta otururken adıyla anılan incili yazarken görüyoruz Aziz Matta'yı. Resmin çağdaşlarından farkı ise iki şemalı bir kompozisyona sahip olmasıdır. Alt kısımda Aziz Matta, üst tarafta ise onun atribüsü yani sembolü yer alır. Atribüsler genellikle bu tip resimlerde karakterlerin ayırt edici özellikleri olarak kullanılmıştır. Mesela dört İncil yazarlarından hepsinin bir atribüsü vardır. Matta-Melek, Yahya-Kartal, Luka-Öküz, Markos-Aslan...
Kemerin karın kısmının sağına ve soluna birer Tavuskuşu figürü yerleştirilmiştir.

Hristiyanlıkta ölümsüzlük ve yeniden diriliş sembolü haline gelmiştir. Bu resimlerin amacı merkez figürü yüceltmek ve tüm dikkati onun üzerine çekmektir. Bu sebeple resmin diğer ögeleri merkez figürü destekleyici unsurlar olarak kullanılır

Yine önceki resim için söylediğimiz düzlemsel ve çizgisel üsluptan bu resim için de bahsedebiliriz .Geniş satıhların tek renge boyanması yine genel özelliktir... Bir diğer dönem özelliği ise bol ve dökümlü elbiseler de yine bu resimde karşımıza çıkıyor. Diğer bir örneği daha yazacaktım ama çoktan yazdığımı fark ettim.

Son eserimiz ise Matta, Ada İncili.

Trier Devlet Kütüphanesinde yer alan bu eser Karolenj Resim Sanatının en güzel örneklerindendir. Resim yine çerçevelenmiş.Ayrıca iki sütun ile sınırlandırılmıştır. Centula İnciline benzer olarak alt kısımda Aziz Matta üst tarafta ise onun Atribüsü olan melek yer almaktadır. Yine kemer kısımlarında sağlı sollu Tavuskuşlarına yer verilmektedir. Renk etkilerini yine burada görmek mümkündür. Dönemin resim özellikleri ; çizgisel üslup yani konturların belirginliği ve düzlemsel üslup yani iki boyutluluk vardır. Ancak çok olmasa da biraz derinlikten de söz edebiliriz.
Bu dönem resimlerinde Charlemagne İmparatorluğunun görkemini vurgulayan ve niteliklerini yansıtan süslü incillere rastlamak mümkündür.
Yine bir genel özellik yapacağım ve konuyu bitireceğim. Şimdi Karolenj Resim Sanatının genel Özelliklerine bakalım.

1 ) Resimlerde iki boyutlu bir algı vardır. Düzlemsel Üslup dediğimiz şey yani.

1. Kalın siyah çizgiler yani konturlar vardır. Çizgisel Üslup..
2. Genellikle sanatı icra eden kişiler manastırlarda yetişen rahipler olduğu için dine bağlı bir sanat anlayışı var.
3. Anatomi başarılı değildir.
4. Genellikle İsa ve İncil Yazarları konu edilmiş resimlere.
5. Sembolik renk kullanımı vardır
6. Sembolik hayvan kullanımı vardır.
7. Resimler bir çerçeve ile sınırlıdır.
8. Tempera yani mumlu boya tekniği ile yapılmış resimlerdir.
9. Süslemeci bir resim üslubudur.
10. Geniş satıhlar tek renge boyanır.
    Karolenj Dönemini tamamen bitirdik. Sıradaki Konular Romanesk ve Gotik Sanat olacak. Umarım herkes için faydalı olmuştur.
    Okuduğunuz için teşekkür ederim, sanatla kalın. :)