Królik w naszym domu / Bunny in our home (pl/eng)

Idą święta, a co za tym idzie zaczynamy wybierać prezenty. Co roku moja ściana na facebooku ocieka postami o tym, żeby nie dawać zwierzaków jako prezent świąteczny. I w dużej mierze się z tym zgadzam, jeśli są to nieprzemyślane niespodzianki, kiedy obdarowany zostaje z psem/kotem/chomikiem i nie wie, co ma z tym począć. Ale wierzę, że większość darowanych zwierząt jest odpowiedzią na rzeczywiste pragnienia obdarowanych.
Mój zwierzak, królik Pompon, był prezentem-niespodzianką. Nie świąteczną, ale jednak.
Przybył do mojego domu w kartonowym pudle, z paczką siana i karmy dla juniorów. Nie miałam dla niego odpowiedniej klatki, kuwetki, poidełka i przede wszystkim- nie miałam zielonego pojęcia o posiadaniu królika. W dodatku został spontanicznie zakupiony gdzieś na bazarze, wybrany z mnóstwa innych królików upchanych ciasno w jednej klatce. Prawdopodobnie był z jakiejś lewej hodowli. Kupna jakichkolwiek zwierząt z takich hodowli nie pochwalam, ale cóż, stało się i królik trafił do mnie a ja pokochałam go od pierwszego wejrzenia.
Chciałabym podzielić się z Wami tym, co warto wiedzieć zanim zdecydujecie się na takiego domownika.

Christmas is coming and we start picking presents. Every year my wall on Facebook is full of posts about not giving pets as a Christmas gift. And to a large part I agree with that, if these are inconsiderate surprises, when he is given a gift with a dog / cat / hamster and does not know what to do with it. But I believe that most of the animals that are given are the answer to the real desires of the gifted persons.
My pet, the rabbit Pompon, was a surprise gift. Not Christmas, but still.
He came to my house in a cardboard box with a pack of hay and junior food. I didn't have the right cage, litter tray, water tube for him and most of all - I didn't have a green idea about having a rabbit. In addition, he was spontaneously bought somewhere on the market, chosen from a multitude of other rabbits stuffed tightly in one cage. Probably he was from some suspicious breeding. I do not approve of buying any animals from such breeding, but well, it happened and the rabbit came to me and I loved him at first sight.
I would like to share with you what you should know before you decide to have such a housemate.

ZACHOWANIE
Zanim królik pojawił się w moim domu, miałam o tych zwierzątkach mylne wyobrażenie, że są lękliwe i nie potrafią czuć takiej więzi z właścicielem, jaka cechuje np. psy.
Jakże się myliłam!
Króliki są bardzo towarzyskie i ciekawskie. Nawet jeśli przychodzą do nas goście, nasz Pompon podchodzi obwąchać i pozwala się pogłaskać.
Uwielbiają być głaskane, zwłaszcza po pyszczku. Podczas takich pieszczot, zwierzak zgrzyta ząbkami, dając wyraz swojemu zadowoleniu. Jako zwierzątko ruchliwe lubi tez zabawy w ganianego. Z radości wtedy skacze w charakterystyczny sposób wyrzucając łapki na bok i machając główką. Potrafią okazać przywiązanie np. "dając buziaki" (liżąc). Radość wyrażają biegając wokół właściciela. Kiedy zaś ma focha odwraca się dupką do właściciela. Potrafią się zezłościć, np. gdy nie poświęca się im uwagi, nasz szuka wtedy zaczepki z impetem wskakując na łóżko, bo wie, że mu nie wolno i będę go gonić. Ze złości też tupie łapką, ale w ten sposób daje też wyraz temu, że się boi.
Czasami królik wykłada się na boczku w wyciągniętymi łapkami, oznacza to pełen relaks. Zabawnie wygląda układając się do takiej pozycji, najpierw przekrzywia główkę, a za nią leci reszta królika.
Choć to prawdziwe pieszczochy, nie lubią być brane na ręce. Czasami królik przyzwyczaja się wskakiwać na kolana, mój tego nie robi. Czasami jednak trzeba podnieść małego, choćby po to, żeby umieścić go w transporterze przed wizytą u weta. Należy wtedy jedną ręką przytrzymywać jego klatkę piersiową a drugą zadek. Nie jest to łatwe, więc polecam wpierw podejrzeć na filmikach na yt, jak to poprawnie zrobić. Pod żadnym pozorem nie podnosi się królika za uszy ani za skórę na karku.
Króliczki są słodkie, ale nie wydaje mi się, żeby dobrym pomysłem było kupowanie królika dziecku. Po pierwsze dziecko niechcący może zrobić mu krzywdę, próbując wziąć na ręce, karmiąc czymś, czego zwierzę nie powinno jeść itd. Po drugie, króliki mają ostre ząbki, których nie zawahają się użyć.
Decydując się na królika, trzeba liczyć się z tym, że nie unikniesz obgryzionych mebli, nawet jeśli dostarczysz mu do gryzienia gałązki i gryzaki. Istnieją środki do pryskania mebli zapobiegające temu, ale nie wypróbowałam ich i nie wiem, czy działają. Wszystko, co jest w zasięgu królika, może zostać obgryzione. Na niższych półkach regału obgryzie książki, pozostawione na podłodze kapcie i buty na pewno zainteresują królika. Niedbale rzucony na fotel sweter albo torebka na pewno też ucierpią.

BEHAVIOUR
Before the rabbit appeared in my house, I had a misconception about these animals that they are fearful and cannot feel such a bond with the owner as dogs do.
How wrong I was!
Rabbits are very sociable and curious. Even when guests come to us, our Pompon approaches to smell and allows to be petted.
They love to be petted, especially at the face. During such a caress, the animal grinds its teeth, expressing its satisfaction. As a active pet he also likes to run around. He is happy to jump in a characteristic way, throwing his paws aside and waving his head. They can show attachment e.g. "giving kisses". (licking). They express their joy by running around the owner. When he has a sulk, he turns the butt to the owner. They can get angry, e.g. when no attention is paid to them, ours then looks for an upset by jumping on the bed, because he knows that he is not allowed and I will chase him. He also stamps his feet out of anger, but in this way he also expresses his fear.
Sometimes the rabbit is put on its side with its legs stretched out, which means full relaxation. He looks funny when he puts himself in such a position, first turns his head and then the rest of the rabbit goes after that.
Although they are love cuddles, they don't like to be carried on hands. Sometimes a rabbit gets used to jumping on lap, my doesn't. Sometimes, however, you have to pick up the little one, if only to put it in the carrier before visiting the vet. You should then hold his chest with one hand and his butt with the other. It is not easy, so I recommend to first look at the videos on yt to see how to do it properly. Under any circumstances should a rabbit be lifted by the ears or the skin on the neck.
Bunnies are cute, but I don't think it's a good idea to buy a rabbit for a child. First of all, the child may accidentally hurt the rabbit by trying to take it in his hands, feeding it something the animal shouldn't eat, and so on. Secondly, rabbits have sharp teeth that they can use it.
When deciding for a rabbit, you should take into account the fact that you will not avoid biting furniture, even if you deliver twigs and toys to bite. There are spray to prevent this, but I haven't tried them and I don't know if they work. Everything in the rabbit's reach can be bitten. On the lower shelves of the bookcase, the book will be bitten, the slippers and shoes left on the floor will surely interest the rabbit. A sweater or a handbag, carelessly thrown on the armchair, will surely suffer as well.

rzeczy pogryzione przez królika /things bitten by a rabbit

KLATKA
Klatka dla królika powinna być na tyle duża, aby zmieścić tam odpowiedniej wielkości kuwetę, sianko, karmę i wodę , oraz legowisko, na którym zwierzak może wygodnie leżeć, a także aby mógł swobodnie się poruszać. Zwykle są to klatki szerokości 100-120 cm. Należy jednak pamiętać, że królik potrzebuje ruchu, więc nie powinien spędzać w klatce całego życia. Jak wspominałam w swoim ostatnim poście, nasz królik w swojej klatce tylko nocuje.
Miałam dylemat czym wyścielić klatkę, ostatecznie wygrała mata służąca do ociekania naczyń. Jest miękka i pokryta delikatnym frotte. Sklepy zoologiczne oferują też wet-bedy, które też są dobrym rozwiązaniem.
Miseczki na karmę i wodę powinny być dosyć ciężkie, np. ceramiczne, bo króliki lubią brać rzeczy w ząbki i sobie nimi porzucać. Niektórzy wodę podają w poidełku, ale nasz Pompon miał problemy z nauczeniem się picia z poidełka, więc pozostaliśmy przy miseczce. Aby uniknąć nadmiernego bałaganu w klatce siano lepiej umieścić w paśniku, niż po prostu rzucać w kąt klatki. Zresztą w leżące luzem siano zwierzę może nasikać a potem je zjeść, co nie jest dobre dla jego zdrowia.
Obecnie mamy paśnik metalowy zawieszany na szczebelkach klatki, poprzedni miał drewniany, ale go obgryzł, a pierwszy w formie kuli na siano był totalną porażką, bo wyciągając z niego sianko królik narażony był na to, że dostanie kulą w nosek, co u nas skończyło się wizytą u weta, bo królik kichał.

CAGE
The rabbit cage should be large enough to have room for a right size litter box , hay, food and water, and a bed where the pet can lie comfortably and move freely. These are usually 100-120 cm wide cages. Remember, however, that a rabbit needs movement, so it should not spend its entire life in a cage. As I mentioned in my last post, our rabbit only sleeps at night in cage.
Food and water bowls should be quite heavy, e.g. ceramic ones, because rabbits like to take things in their teeth and throw them away. Some people serve water in a water tube, but our Pompon had problems with learning how to drink from it, so we stayed with the bowl. To avoid excessive clutter in the cage it is better to put hay in a feeder than just throw it at the corner of the cage. Anyway, in the lying loose hay the animal can pee and then eat them, which is not good for his health.
Currently we have a metal feeder hung on the bars of the cage, the previous one had a wooden one, but it was bitten, and the first one in the form of a hay ball was a total failure, because pulling out of it the hay rabbit was exposed to the fact that it will get a ball in the nose, which ended up in a visit to the vet, because the rabbit sneezes.

KUWETKOWANIE
Króliki łatwo uczą się załatwiać swoje potrzeby fizjologiczne w jednym miejscu, choć na początku jego pobytu w domu może być z tym problem. Jeśli w klatce sika w inny kąt niż ten, w którym stoi kuweta, wystarczy ją przestawić. Na początku my używaliśmy kuwetki z rusztem, więc gdy Pompon nasikał gdzieś, ścierałam to chusteczką i wrzucałam ją pod ruszt kuwety,. Zapach pomógł i królik szybko skojarzył fakty. Jeśli królik biega po mieszkaniu warto też mieć dla niego kuwetę gdzieś poza klatką. Z bobkami nie zawsze jest tak fajnie, bo króliki bobkami znaczą swoje terytorium. Nasz bobkuje i do kuwety i w jej pobliżu, ale na szczęście nie robi tego po całym mieszkaniu. I ilekroć dostanie nowy/wyprany materacyk, musi go osikać. Tylko raz, aby sobie zaznaczyć, że to jego. Niestety nie mogę mu zaufać, gdy wskakuje na łóżko.

LITTER TRAY
Rabbits easily learn to deal with their physiological needs in one place, although at the beginning of his stay at home may be a problem. If the cage peeing in a different corner than the one in which the tray stands, it is enough to move it. At first we used a tray with a grate, so when the Pompon was peeing somewhere, I used a tissue and threw it under the grate of the tray. The smell helped and the rabbit quickly associated the facts. If a rabbit runs around the apartment it is worth to have a litter tray for him somewhere outside the cage. It's not always so easy with droppings, because rabbits mark their territory with it. Our rabbit do it both in and around the litter box, but fortunately it does not do it all over the apartment. And whenever he gets a new/washed bed, he has to pee on it. Only once, to point out that it is his. Unfortunately, I can't trust him when he jumps on my bed.

KARMA
Karmy dla królików, jakie możemy dostać w zwykłym markecie i niestety wielu zoologicznych (komercyjne) nie zawsze są dla królika dobre. Mogą zawierać zboża, których nie powinien jeść. Zwykle składają się z różnych kolorowych granulek, ziaren zbóż, słonecznika czy kukurydzy. Należy pamiętać, że zboża w diecie królika są zakazane. Zdecydowanie lepsze są karmy w formie granulek zawierających wszystkie składniki odżywcze. My swojemu podajemy karmę Versele Laga Cuni Adult Complete.
Podstawą jest podawanie siana, królik musi mieć do niego stały dostęp, jak i do czystej wody. Można podawać świeże owoce i warzywa, ale raczej jako urozmaicenie diety, a nie jej podstawa. Jeśli masz możliwość wypuszczania swojego królika w ogrodzie, lepiej zadbać o to, aby nie mógł skubnąć tam wszystkiego, w tym trawy, ponieważ świeża trawa powoduje fermentację w brzuszku i może stać się źródłem dolegliwości. Ponadto królik nie wie, co jest szkodliwe lub trujące.
Królikom ząbki rosną całe życie, dlatego muszą je ścierać. W tym celu podaje się królikowi gałązki z dozwolonych drzew (np. Jabłoń, leszczyna, brzoza) , karygodnym błędem jest podawanie mu suchego pieczywa. Na suchej bułce ząbki się nie ścierają, bo mięknie od razu w pyszczku, ponadto taka bułka jest szkodliwa dla całego układu pokarmowego. Nie należy do ścierania ząbków podawać żadnych kolb zbożowych ani wapiennych kostek. Można dać mu do zabawy gryzaki z wikliny lub suchej trawy.

FOOD
Foods for rabbits, which we can get in a regular market and unfortunately many zoological (commercial) are not always good for a rabbit. They may contain grains that he should not eat. They usually consist of different colored granules, cereal grains, sunflower seeds or corn. Please note that grains in the diet of a rabbit are prohibited. Granulated foods containing all the nutrients are definitely better. We feed our own Versele Laga Cuni Adult Complete.
The basic thing is to feed hay, the rabbit must have constant access to it, as well as to clean water. Fresh fruit and vegetables can be given, but rather as a variety of the diet, rather than its basis. If you have the option of letting your rabbit out in the garden, it's better to make sure it can't pick up everything there, including grass, because fresh grass causes fermentation in the belly and can become a source of ailments. Also, the rabbit doesn't know what's harmful or poisonous.
Rabbits' teeth grow all their lives, so they have to grind them. For this purpose, the rabbit is given branches from permitted trees (e.g. Apple, hazelnut, birch), and it is a shameful mistake to give it dry bread. On a dry bread the teeth do not rub off, because it softens immediately in the mouth, moreover, such a bread is harmful to the entire digestive system. Do not give any cereal cob or calcium cubes to rub teeth. You can give it toy made with wicker or dry grass.

jak wygląda zdrowa karma / how healthy food looks

BEZPIECZEŃSTWO KRÓLIKA W DOMU
Najniebezpieczniejsze dla królika wolno biegającego po domu są kable, które może przegryźć i zostać porażony prądem. Zatem należy zabezpieczyć absolutnie wszystkie kable do których może sięgnąć, nie tylko z poziomu podłogi, bo zwierzak może nawet wskoczyć na łózko, skąd będzie miał dostęp np. do kabla od nocnej lampki.
Nie powinien mieć dostępu do środków chemicznych. Tu też warto zmienić środki do sprzątania na bardziej naturalne, zwłaszcza te do czyszczenia podłóg i dywanów.
Niektóre rośliny doniczkowe są dla królika trujące, więc nie powinny być w jego zasięgu.
Króliki są wrażliwe na przeciągi i przegrzanie. Klatka nie powinna stać w pobliżu źródeł ciepła, a latem można kupić specjalne maty chłodzące wkładane pod jego legowisko.

RABBIT SAFETY IN THE HOUSE
The most dangerous thing for a rabbit running freely in the house are cables that can bite through and become shocked. So you should protect absolutely all cables to which he can reach, not only from the floor level, because the pet can even jump on the bed, from where he will have access to the cable from, for example, the night light.
He should not have access to chemicals. It is also worth changing cleaning products to more natural ones, especially those used for cleaning floors and carpets.
Some potted plants are poisonous to the rabbit, so they should not be in his reach.
Rabbits are sensitive to drafts and overheating. The cage should not be near heat sources, and in summer you can buy special cooling mats placed under the rabbit's bed.

Mam nadzieję, że moje rady pomogą na początek w podjęciu decyzji o kupnie królika.

I hope my advice will be helpful in making the decision to buy a rabbit for a start.